---

शिव उपनिषद

 

• This Page is courtesy of Sanskrit Documents List. Please send your corrections
• This stotra is also available in  devanAgari PDF

  shiva upaniShad
  शिव उपनिषद
  
  कैलासशिखरासीनमशेषामरपूजितम ।
  कालघ्नं श्रीमहाकालमीश्वरं ज्ञानपारगम ॥ १-१॥
  
  संपूज्य विधिवद्भक्त्या ऋष्यात्रेयः सुसंयतः ।
  सर्वभूतहितार्थाय पप्रच्छेदं महामुनिः ॥ १-२॥
  
  ज्ञानयोगं न विन्दन्ति ये नरा मन्दबुद्धयः ।
  ते मुच्यन्ते कथं घोराद्भगवन्भवसागरात ॥ १-३॥
  
  एवं पृष्टः प्रसन्नात्मा ऋष्यात्रेयेण धीमता ।
  मन्दबुद्धिविमुक्त्यर्थं महाकालः प्रभाषते ॥ १-४॥
  
  महादेव उवाच
  पुरा रुद्रेण गदिताः शिवधर्माः सनातनाः ।
  देव्याः सर्वगणानां च संक्षेपाद्ग्रन्थकोटिभिः ॥ १-५॥
  
  आयुः प्रज्ञां तथा शक्तिं प्रसमीक्ष्य न‍ईणामिह ।
  तापत्रयप्रपीडां च भोगतृष्णाविमोहिनीम ॥ १-६॥
  
  ते धर्माः स्कन्दनन्दिभ्यामन्यैश्च मुनिसत्तमैः ।
  सारमादाय निर्दिष्टाः सम्यक्प्रकरणान्तरैः ॥ १-७॥
  
  सारादपि महासारं शिवोपनिषदं परम ।
  अल्पग्रन्थं महार्थं च प्रवक्ष्यामि जगद्धितम ॥ १-८॥
  
  शिवः शिव इमे शान्त- नाम चाद्यं मुहुर्मुहुः ।
  उच्चारयन्ति तद्भक्त्या ते शिवा नात्र संशयः ॥ १-९॥
  
  अशिवाः पाशसंयुक्ताः पशवः सर्वचेतनाः ।
  यस्माद्विलक्षणास्तेभ्यस्तस्मादीशः शिवः स्मृतः ॥ १-१०॥
  
  गुणो बुद्धिरहंकारस्तन्मात्राणीन्द्रियानि च ।
  भूतानि च चतुर्विंशदिति पाशाः प्रकीर्तिताः ॥ १-११॥
  
  पञ्चविंशकमज्ञानं सहजं सर्वदेहिनाम ।
  पाशाजालस्य तन्मूलं प्रकृतिः कारणाय नः ॥ १-१२॥
  
  सत्यज्ञाने निबध्यन्ते पुरुषाः पाशबन्धनैः ।
  मद्भावाच्च विमुच्यन्ते ज्ञानिनः पाशपञ्जरात ॥ १-१३॥
  
  षड्विंशकश्च पुरुषः पशुरज्ञः शिवागमे ।
  सप्तविंश इति प्रोक्तः शिवः सर्वजगत्पतिः ॥ १-१४॥
  
  यस्माच्छिवः सुसंपूर्णः सर्वज्ञः सर्वगः प्रभुः ।
  तस्मात्स पाशहरितः स विशुद्धः स्वभावतः ॥ १-१५॥
  
  पशुपाशपरः शान्तः परमज्ञानदेशिकः ।
  शिवः शिवाय भूतानां तं विज्ञाय विमुच्यते ॥ १-१६॥
  
  एतदेव परं ज्ञानं शिव इत्यक्षरद्वयम ।
  विचाराद्याति विस्तारं तैलबिन्दुरिवाम्भसि ॥ १-१७॥
  
  सकृदुच्चारितं येन शिव इत्यक्षरद्वयम ।
  बद्धः परिकरस्तेन मोक्षोपगमनं प्रति ॥ १-१८॥
  
  द्व्यक्षरः शिवमन्त्रो .अयं शिवोपनिषदि स्मृतः ।
  एकाक्षरः पुनश्चायमोमित्येवं व्यवस्थितः ॥ १-१९॥
  
  नामसंकीर्तणादेव शिवस्याशेषपातकैः ।
  यतः प्रमुच्यते क्षिप्रं मन्त्रो .अयं द्व्यक्षरः परः ॥ १-२०॥
  
  यः शिवं शिवमित्येवं द्व्यक्षरं मन्त्रमभ्यसेत ।
  एकाक्षरं वा सततं स याति परमं पदम ॥ १-२१॥
  
  मित्रस्वजनबन्धूनां कुर्यान्नाम शिवात्मकम ।
  अपि तत्कीर्तनाद्याति पापमुक्तः शिवं पुरम ॥ १-२२॥
  
  विज्ञेयः स शिवः शान्तो नरस्तद्भावभावितः ।
  आस्ते सदा निरुद्विग्नः स देहान्ते विमुच्यते ॥ १-२३॥
  
  हृद्यन्तःकरणं ज्ञेयं शिवस्य आयतनं परम ।
  हृत्पद्मं वेदिका तत्र लिङ्गमोंकारमिष्यते ॥ १-२४॥
  
  पुरुषः स्थापको ज्ञेयः सत्यं संमार्जनं स्मृतम ।
  अहिंसा गोमयं प्रोक्तं शान्तिश्च सलिलं परम ॥ १-२५॥
  
  कुर्यात्संमार्जनं प्राज्ञो वैराग्यं चन्दनं स्मृतम ।
  पूजयेद्ध्यानयोगेन संतोषैः कुसुमैः सितैः ॥ १-२६॥
  
  धूपश्च गुग्गुलुर्देयः प्राणायामसमुद्भवः ।
  प्रत्याहारश्च नैवेद्यमस्तेयं च प्रदक्षिणम ॥ १-२७॥
  
  इति दिव्योपचारैश्च संपूज्य परमं शिवम ।
  जपेद्ध्यायेच्च मुक्त्यर्थं सर्वसङ्गविवर्जितः ॥ १-२८॥
  
  ज्ञानयोगविनिर्मुक्तः कर्मयोगसमावृत्तः ।
  मृतः शिवपुरं गच्छेत्स तेन शिवकर्मणा ॥ १-२९॥
  
  तत्र भुक्त्वा महाभोगान्प्रलये सर्वदेहिनाम ।
  शिवधर्माच्छिवज्ञानं प्राप्य मुक्तिमवाप्नुयात ॥ १-३०॥
  
  ज्ञानयोगेन मुच्यन्ते देहपातादनन्तरम ।
  भोगान्भुक्त्वा च मुच्यन्ते प्रलये कर्मयोगिनः ॥ १-३१॥
  
  तस्माज्ज्ञानविदो योगात्तथाज्ञाः कर्मयोगिनः ।
  सर्व एव विमुच्यन्ते ये नराः शिवमाश्रिताः ॥ १-३२॥
  
  स भोगः शिवविद्यार्थं येषां कर्मास्ति निर्मलम ।
  ते भोगान्प्राप्य मुच्यन्ते प्रलये शिवविद्यया ॥ १-३३॥
  
  विद्या संकीर्तनीया हि येषां कर्म न विद्यते ।
  ते चावर्त्य विमुच्यन्ते यावत्कर्म न तद्भवेत ॥ १-३४॥
  
  शिवज्ञानविदं तस्मात्पूजयेद्विभवैर्गुरुम ।
  विद्यादानं च कुर्वीत भोगमोक्षजिगीषया ॥ १-३५॥
  
  शिवयोगी शिवज्ञानी शिवजापी तपो.अधिकः ।
  क्रमशः कर्मयोगी च पञ्चैते मुक्तिभाजनाः ॥ १-३६॥
  
  कर्मयोगस्य यन्मूलं तद्वक्ष्यामि समासतः ।
  लिङ्गमायतनं चेति तत्र कर्म प्रवर्तते ॥ १-३७॥
  
   ॥ इति शिवोपनिषदि मुक्तिनिर्देशाध्यायः प्रथमः ॥
  
  
  अथ पूर्वस्थितो लिङ्गे गर्भः स त्रिगुणो भवेत ।
  गर्भाद्वापि विभागेन स्थाप्य लिङ्गं शिवालये ॥ २-१॥
  
  यावल्लिङ्गस्य दैर्घ्यं स्यात्तावद्वेद्याश्च विस्तरः ।
  लिङ्गतृतीयभागेन भवेद्वेद्याः समुच्छ्रयः ॥ २-२॥
  
  भागमेकं न्यसेद्भूमौ द्वितीयं वेदिमध्यतः ।
  तृतीयभागे पूजा स्वादिति लिङ्गं त्रिधा स्थितम ॥ २-३॥
  
  भूमिस्थं चतुरश्रं स्वादष्टाश्रं वेदिमध्यतः ।
  पूजार्थं वर्तुलं कार्यं दैर्घ्यात्त्रिगुणविस्तरम ॥ २-४॥
  
  अधोभागे स्थितः स्कन्दः स्थिता देवी च मध्यतः ।
  ऊर्ध्वं रुद्रः क्रमाद्वापि ब्रह्मविष्णुमहेश्वराः ॥ २-५॥
  
  एत एव त्रयो लोका एत एव त्रयो गुणाः ।
  एत एव त्रयो वेदा एतच्चान्यत्स्थितं त्रिधा ॥ २-६॥
  
  नवहस्तः स्मृतो ज्येष्ठः षड्ढस्तश्चापि मध्यमः ।
  विद्यात्कनीयस्त्रैहस्तं लिङ्गमानमिदं स्मृतम ॥ २-७॥
  
  गर्भस्यानतः प्रविस्तारस्तदूनश्च न शस्यते ।
  गर्भस्यानतः प्रविस्ताराद्तदुपर्यपि संस्थितम ॥ २-८॥
  
  प्रासादं कल्पयेच्छ्रीमान्विभजेत त्रिधा पुनः ।
  भाग एको भवेज्जङ्घा द्वौ भागौ मञ्जरी स्मृता ॥ २-९॥
  
  मञ्जर्या अर्धभागस्थं शुकनासं प्रकल्पयेत ।
  गर्भादर्धेन विस्तारमायामं च सुशोभनम ॥ २-१०॥
  
  गर्भाद्वापि त्रिभागेन शुकनासं प्रकल्पयेत ।
  गर्भादर्धेन विस्तीर्णा गर्भाच्च द्विगुणायता ॥ २-११॥
  
  जङ्घाभिश्च भवेत्कार्या मञ्जर्यङ्गुलराशिना ।
  प्रासादार्धेन विज्ञेयो मण्डपस्तस्य वामतः ॥ २-१२॥
  
  मण्डपात्पादविस्तीर्णा जगती तावदुच्छ्रिता ।
  प्रासादस्य प्रमाणेन जगत्या सार्धमङ्गणम ॥ २-१३॥
  
  प्राकारं तत्समन्ताच्च गुपुरादालभूषितम ।
  प्राकारान्तः स्थितं कार्यं वृषस्थानं समुच्छ्रितम ॥ २-१४॥
  
  नन्दीश्वरमहाकालौ द्वारशाखाव्यवस्थितौ ।
  प्राकाराद्दक्षिणे कार्यं सर्वोपकरणान्वितम ॥ २-१५॥
  
  पञ्चभौमं त्रिभौमं वा योगीन्द्रावसथं महत ।
  प्राकारगुप्तं तत्कार्यं मैत्रस्थानसमन्वितम ॥ २-१६॥
  
  स्थानाद्दशसमायुक्तं भव्यवृक्षजलान्वितम ।
  तन्महानसमाग्नेय्यां पूर्वतः सत्त्रमण्डपम ॥ २-१७॥
  
  स्थानं चण्डेशमैशान्यां पुष्पारामं तथोत्तरम ।
  कोष्ठागारं च वायव्यां वारुण्यां वरुणालयम ॥ २-१८॥
  
  शमीन्धनकुशस्थानमायुधानां च नैरृतम ।
  सर्वलोकोपकाराय नगरस्थं प्रकल्पयेत ॥ २-१९॥
  
  श्रीमदायतनं शम्भोर्योगिनां विजने वने ।
  शिवस्यायतने यावत्समेताः परमाणवः ॥ २-२०॥
  
  मन्वन्तराणि तावन्ति कर्तुर्भोगाः शिवे पुरे ।
  महाप्रतिमलिङ्गानि महान्त्यायतनानि च ॥ २-२१॥
  
  कृत्वाप्नोति महाभोगानन्ते मुक्तिं च शाश्वतीम ।
  लिङ्गप्रतिष्ठां कुर्वीत यदा तल्लक्षणं कृती ॥ २-२२॥
  
  पञ्चगव्येन संशोध्य पूजयित्वाधिवासयेत ।
  पालाशोदुम्बराश्वत्थ- पृषदाज्यतिलैर्यवैः ॥ २-२३॥
  
  अग्निकार्यं प्रकुर्वीत दद्यात्पूर्णाहुतित्रयम ।
  शिवस्याष्टशतं हुत्वा लिङ्गमूलं स्पृशेद्बुधः ॥ २-२४॥
  
  एवं मध्ये .अवसाने तन्मूर्तिमन्त्रैश्च मूर्तिषु ।
  अष्टौ मूर्तीश्वराः कार्याः नवमः स्थापकः स्मृतः ॥ २-२५॥
  
  प्रातः संस्थापयेल्लिङ्गं मन्त्रैस्तु नवभिः क्रमात ।
  महास्नापनपूजां च स्थाप्य लिङ्गं प्रपूजयेत ॥ २-२६॥
  
  गुरोर्मूर्तिधराणां च दद्यादुत्तमदक्षिणाम ।
  यतीनां च समस्तानां दद्यान्मध्यमदक्षिणाम ॥ २-२७॥
  
  दीनान्धकृपणेभ्यश्च सर्वासामुपकल्पयेत ।
  सर्वभक्ष्यान्नपानाद्यैरनिषिद्धं च भोजनम ॥ २-२८॥
  
  कल्पयेदागतानां च भूतेभ्यश्च बलिं हरेत ।
  रात्रौ मातृगणानां च बलिं दद्याद्विशेषतः ॥ २-२९॥
  
  एवं यः स्थापयेल्लिङ्गं तस्य पुण्यफलं शृणु ।
  कुलत्रिंशकमुद्धृत्य भृत्यैश्च परिवारितः ॥ २-३०॥
  कलत्रपुत्रमित्राद्यैः सहितः सर्वबान्धवैः ।
  विमुच्य पापकलिलं शिवलोकं व्रजेन्नरः ।
  तत्र भुक्त्वा महाभोगान्प्रलये मुक्तिमाप्नुयात ॥ २-३१॥
  
   ॥ इति शिवोपनिषदि लिङ्गायतनाध्यायो द्वितीयः ॥
  
  
  अथान्यैरल्पवित्तैश्च नृपैश्च शिवभावितैः ।
  शक्तितः स्वाश्रमे कार्यं शिवशान्तिगृहद्वयम ॥ ३-१॥
  
  गृहस्येशानदिग्भागे कार्यमुत्तरतो .अपि वा ।
  खात्वा भूमिं समुद्धृत्य शल्यानाकोट्य यत्नतः ॥ ३-२॥
  
  शिवदेवगृहं कार्यमष्टहस्तप्रमाणतः ।
  दक्षिणोत्तरदिग्भागे किंचिच्दीर्घं प्रकल्पयेत ॥ ३-३॥
  
  हस्तमात्रप्रमाणं च दृढपट्टचतुष्टयम ।
  चतुष्कोणेषु संयोज्यमर्घ्यपात्रादिसंश्रयम ॥ ३-४॥
  
  गर्भमध्ये प्रकुर्वीत शिववेदिं सुशोभनाम ।
  उदगर्वाक्च्छ्रितां  किंचिच्चतुःशीर्षकसंयुताम ॥ ३-५॥
  
  त्रिहस्तायामविस्ताराम्षोडशाङ्गुलमुच्छ्रिताम ।
  तच्छीर्षाणीव हस्तार्धमायामाद्विस्तरेण च ॥ ३-६॥
  
  शिवस्थण्डिलमित्येतच्चतुर्हस्तं समं शिरः ।
  मूर्तिनैवेद्यदीपानां विन्यासार्थं प्रकल्पयेत ॥ ३-७॥
  
  शैवलिङ्गेन कार्यं स्यात्कार्यं मणिजपार्थिवैः ।
  स्थण्डिलार्धे च कुर्वन्ति वेदिमन्यां सवर्तुलाम ॥ ३-८॥
  
  षोडशाङ्गुलमुत्सेधां विस्तीर्णां द्विगुणेन च ।
  गृहे न स्थापयेच्छैलं लिङ्गं मणिजमर्चयेत ॥ ३-९॥
  
  त्रिसंध्यं पार्थिवं वापि कुर्यादन्यद्दिनेदिने ।
  सर्वेषामेव वर्णानां स्फाटिकं सर्वकामदम ॥ ३-१०॥
  
  सर्वदोषविनिर्मुक्तमन्यथा दोषमावहेत ।
  आयुष्मान्बलवाञ्श्रीमान्पुत्रवान्धनवान्सुखी ॥ ३-११॥
  
  वरमिष्टं च लभते लिङ्गं पार्थिवमर्चयन ।
  तस्माद्धि पार्थिवं लिङ्गं ज्ञेयं सर्वार्थसाधकम ॥ ३-१२॥
  
  निर्दोषं सुलभं चैव पूजयेत्सततं बुधः ।
  यथा यथा महालिङ्गं पूजा श्रद्धा यथा यथा ॥ ३-१३॥
  
  तथा तथा महत्पुण्यं विज्ञेयमनुरूपतः ।
  प्रतिमालिङ्गवेदीषु यावन्तः परमाणवः ।
  तावत्कल्पान्महाभोगस्तत्कर्तास्ते शिवे पुरे ॥ ३-१४॥
  
   ॥ इति शिवोपनिषदि शिवगृहाध्यायस्तृतीयः ॥
  
  
  अथैकभिन्नाविच्छिन्नं पुरतः शान्तिमण्डपम ।
  पूर्वापराष्टहस्तं स्याद्द्वादशोत्तरदक्षिणे ॥ ४-१॥
  
  तद्द्वारभित्तिसंबद्धं कपिच्छुकसमावृतम ।
  पटद्वयं भवेत्स्थाप्य स्रुवाद्यावारहेतुना ॥ ४-२॥
  
  द्वारं त्रिशाखं विज्ञेयं नवत्यङ्गुलमुच्छ्रितम ।
  तदर्धेन च विस्तीर्णं सत्कवाटं शिवालये ॥ ४-३॥
  
  दीर्घं पञ्चनवत्या च पञ्चशाखासुशोभितम ।
  सत्कवाटद्वयोपेतं श्रीमद्वाहनमण्टपम ॥ ४-४॥
  
  द्वारं पश्चान्मुखं ज्ञेयमशेषार्थप्रसाधकम ।
  अभावे प्राङ्मुखं कार्यमुदग्दक्षिणतो न च ॥ ४-५॥
  
  गवाक्षकद्वयं कार्यमपिधानं सुशोभनम ।
  धूमनिर्गमनार्थाय दक्षिणोत्तरकुड्ययोः ॥ ४-६॥
  
  आग्नेयभागात्परितः कार्या जालगवाक्षकाः ।
  ऊर्ध्वस्तूपिकया युक्ता ईषच्छिद्रपिधानया ॥ ४-७॥
  
  शिवाग्निहोत्रकुण्डं च वृत्तं हस्तप्रमाणतः ।
  चतुरश्रवेदि॑॑(का)॑॑ श्रीमन्मेखलात्रयभूषितम ॥ ४-८॥
  
  कुड्यं द्विहस्तविस्तीऋणं पञ्चहस्तसमुच्छ्रितम ।
  शिवाग्निहोत्रशरणं कर्तव्यमतिशोभनम ॥ ४-९॥
  
  जगतीस्तम्भपट्टाद्यं सप्तसंख्यं च कल्पयेत ।
  बन्धयोगविनिर्मुक्तं तुल्यस्थानपदान्तरम ॥ ४-१०॥
  
  ऐष्टकं कल्पयेद्यत्नाच्छिवाग्न्यायतनं महत ।
  चतुःप्रेगीवकोपेतम  एकप्रेगीवकेन वा  ॥ ४-११॥
  
  सुधाप्रलिप्तं कर्तव्यं पञ्चाण्डकबिभूषितम ।
  शिवाग्निहोत्रशरणं चतुरण्डकसंयुतम ॥ ४-१२॥
  
  बहिस्तदेव जगती त्रिहस्ता वा सुकुट्टिमा ।
  तावदेव च विस्तीर्णा मेखलादिविभूषिता ॥ ४-१३॥
  
  कर्तव्या चात्र जगती तस्याश्चाधः समन्ततः ।
  द्विहस्तमात्रविस्तीर्णा तदर्धार्धसमुच्छ्रिता ॥ ४-१४॥
  
  अन्या वृत्ता प्रकर्तव्या रुद्रवेदी सुशोभना ।
  दशहस्तप्रमाणा च चतुरङ्गुलमुच्छ्रिता ॥ ४-१५॥
  
  रुद्रमातृगणानां च दिक्पतीनां च सर्वदा ।
  सर्वाग्रपाकसंयुक्तं तासु नित्यबलिं हरेत ॥ ४-१६॥
  
  वेद्यन्या सर्वभूतानां बहिः कार्या द्विहस्तिका ।
  वृषस्थानं च कर्तव्यं शिवालोकनसंमुखम ॥ ४-१७॥
  
  अग्रार्षसवितुर्व्योम वृषः कार्यश्च पश्चिमे ।
  व्योम्नश्चाधस्त्रिगर्भं स्यात्पितृतर्पणवेदिका ॥ ४-१८॥
  
  प्राकारान्तर्बहिः कार्यं श्रीमद्गोपुरभूषितम ।
  पुष्पारामजलोपेतं प्राकारान्तं च कारयेत ॥ ४-१९॥
  
  मृद्दारुजं तृणच्छन्नं प्रकुर्वीत शिवालयम ।
  भूमिकाद्वयविन्यासादुत्क्षिप्तं कल्पयेद्बुधः ॥ ४-२०॥
  
  शिवदक्षिणतः कार्यं तभुक्तेर्योग्यमालयम ।
  शय्यासनसमायुक्तं वास्तुविद्याविनिर्मितम ॥ ४-२१॥
  
  ध्वजसिंहौ वृषगजौ चत्वारः शोभनाः स्मृताः ।
  धूमश्वगर्दभध्वाङ्क्षाश्चत्वारश्चार्थनाशकाः ॥ ४-२२॥
  
  गृहस्यायामविस्तारं कृत्वा त्रिगुणमादितः ।
  अष्टभिः शोधयेदापैः शेषश्च गृहमादिशेत ॥ ४-२३॥
  
  इति शान्तिगृहं कृत्वा रुद्राग्निं यः प्रवर्तयेत ।
  अप्येकं दिवसं भक्त्या तस्य पुण्यफलं शृणु ॥ ४-२४॥
  
  कलत्रपुत्रमित्राद्यैः स भृत्यैः परिवारितः ।
  कुलैकविंशदुत्तार्य देवलोकमवाप्नुयात ॥ ४-२५॥
  
  नीलोत्पलदलश्यामाः पीनवृत्तपयोधराः ।
  हेमवर्णाः स्त्रियश्चान्याः सुन्दर्यः प्रियदर्शनाः ॥ ४-२६॥
  
  ताभिः सार्धं महाभोगैर्विमानैः सार्वकामिकैः ।
  इच्छया क्रीडते तावद्यावदाभूतसंप्लवम ॥ ४-२७॥
  
  ततः कल्पाग्निना सार्धं दह्यमानं सुविह्वलम ।
  दृष्ट्वा विरज्यते भूयो भवभोगमहार्णवात ॥ ४-२८॥
  
  ततः संपृच्छते रुद्रांस्तत्रस्थान्ज्ञानपारगान ।
  तेभ्यः प्राप्य शिवज्ञानं शान्तं निर्वाणमाप्नुयात ॥ ४-२९॥
  
  अविरक्तश्च भोगेभ्यः सप्त जन्मानि जायते ।
  पृथिव्यधिपतिः श्रीमानिच्छया वा द्विजोत्तमः ॥ ४-३०॥
  
  सप्तमाज्जन्मनश्चान्ते शिवज्ञानमनाप्नुयात ।
  ज्ञानाद्विरक्तः संसाराच्छुद्धः खान्यधितिष्ठति ॥ ४-३१॥
  
  इत्येतदखिलं कार्यं फलमुक्तं समासतः ।
  उत्सवे च पुनर्ब्रूमः प्रत्येकं द्रव्यजं फलम ॥ ४-३२॥
  
  सद्गन्धगुटिकामेकां लाक्षां प्राण्यङ्गवर्जिताम ।
  कर्पासास्थिप्रमाणं च हुत्वाग्नौ शृणुयात्फलम ॥ ४-३३॥
  
  यावत्सत्गन्धगुटिका शिवाग्नौ संख्यया हुता ।
  तावत्कोट्यस्तु वर्षाणि भोगान्भुङ्क्ते शिवे पुरे ॥ ४-३४॥
  
  एकाङ्गुलप्रमाणेन हुत्वाग्नौ चन्दनाहुतिम ।
  वर्षकोटिद्वयं भोगैर्दिव्यैः शिवपुरे वसेत ॥ ४-३५॥
  
  यावत्केसरसंख्यानं कुसुमस्यानले हुतम ।
  तावद्युगसहस्राणि शिवलोके महीयते ॥ ४-३६॥
  
  नागकेसरपुष्पं तु कुङ्कुमार्धेन कीर्तितम ।
  यत्फलं चन्दनस्योक्तमुशीरस्य तदर्धकम ॥ ४-३७॥
  
  यत्पुष्पधूपभष्यान्न- दधिक्षीरघृतादिभिः ।
  पुण्यलिङ्गार्चने प्रोक्तं तद्धोमस्य दशाधिकम ॥ ४-३८॥
  
  हुत्वाग्नौ समिधस्तिस्रौ शिवोमास्कन्दनामभिः ।
  पश्चाद्दद्यात्तिलान्नानि होमयीत यथाक्रमम ॥ ४-३९॥
  
  पलाशाअङ्कुरजारिष्ट- पालाल्यः  समिधः शुभाः ।
  पृषदाज्यप्लुता हुत्वा शृणु यत्फलमाप्नुयात ॥ ४-४०॥
  
  पलाशाङ्कुरसंख्यानां यावदग्नौ हुतं भवेत ।
  तावत्कल्पान्महाभोगैः शिवलोके महीयते ॥ ४-४१॥
  
  तल्लक्ष्यमध्यसंभूतं हुत्वाग्नौ समिधः शुभाः ।
  कल्पार्धसंमितं कालं भोगान्भुङ्क्ते शिवे पुरे ॥ ४-४२॥
  
  शमीसमित्फलं देयमब्दानपि च लक्षकम ।
  शम्यर्धफलवच्छेषाः समिधः क्षीरवृक्षजाः ॥ ४-४३॥
  
  तिलसंख्यांस्तिलान्हुत्वा ह्याज्याक्ता  यावती भवेत ।
  तावत्स वर्षलक्षांस्तु भोगान्भुङ्क्ते शिवे पुरे ॥ ४-४४॥
  
  यावत्सुरौषधीरज्ञस  तिलतुल्यफलं स्मृतम ।
  इतरेभ्यस्तिलेभ्यश्च कृष्णानां द्विगुणं फलम ॥ ४-४५॥
  
  लाजाक्षताः सगोधूमाः वर्षलक्षफलप्रदाः ।
  दशसाहस्रिका ज्ञेयाः शेषाः स्युर्बीजजातयः ॥ ४-४६॥
  
  पलाशेन्धनजे वह्नौ होमस्य द्विगुणं फलम ।
  क्षीरवृक्षसमृद्धे .अग्नौ फलं सार्धार्धिकं भवेत ॥ ४-४७॥
  
  असमिद्धे सधूमे च होमकर्म निरर्थकम ।
  अन्धश्च जायमानः स्याद्दारिद्र्योपहतस्तथा ॥ ४-४८॥
  
  न च कण्टकिभिर्वृक्षैरग्निं प्रज्वाल्य होमयेत ।
  शुष्कैर्नवैः प्रशस्तैश्च काष्ठैरग्निं समिन्धयेत ॥ ४-४९॥
  
  एवमाज्याहुतिं हुत्वा शिवलोकमवाप्नुयात ।
  तत्र कल्पशतं भोगान्भुङ्क्ते दिव्यान्यथेप्सितान ॥ ४-५०॥
  
  स्रुचैकाहितमात्रेण व्रतस्यापूरितेन च ।
  याहुतिर्दीयते वह्नौ सा पूर्णाहुतिरुच्यते ॥ ४-५१॥
  
  एकां पूर्णाहुतिं हुत्वा शिवेन शिवभावितः ।
  सर्वकाममवाप्नोति शिवलोके व्यवस्थितः ॥ ४-५२॥
  
  अशेषकुलजैर्सार्धं स भृत्यैः परिवारितः ।
  आभूतसंप्लवं यावद्भोगान्भुङ्क्ते यथेप्सितान ॥ ४-५३॥
  
  ततश्च प्रलये प्राप्ते संप्राप्य ज्ञानमुत्तमम ।
  प्रसादादीश्वरस्यैव मुच्यते भवसागरात ॥ ४-५४॥
  
  शिवपूर्णाहुतिं वह्नौ पतन्तीं यः प्रपश्यति ।
  सो .अपि पापरि नरः सर्वैर्मुक्तः शिवपुरं व्रजेत ॥ ४-५५॥
  
  शिवाग्निधूमसंस्पृष्टा जीवाः सर्वे चराचराः ।
  ते .अपि पापविनिर्मुक्ताः स्वर्गं यान्ति न संशयः ॥ ४-५६॥
  
  शिवयज्ञमहावेद्या जायते ये न सन्ति वा ।
  ते .अपि यान्ति शिवस्थानं जीवाः स्थावरजङ्गमाः ॥ ४-५७॥
  
  पूर्णाहुतिं घृताभावे क्षीरतैलेन कल्पयेत ।
  होमयेदतसीतैलं तिलतैलं विना नरः ॥ ४-५८॥
  
  सर्षपेङ्गुडिकाशाम्र- करञ्जमधुकाक्षजम ।
  प्रियङ्गुबिल्वपैप्पल्य- नालिकेरसमुद्भवम  ॥ ४-५९॥
  
  इत्येवमादिकं तैलमाज्याभावे प्रकल्पयेत ।
  दूर्वया बिल्वपत्त्रैर्वा समिधः संप्रकीर्तिताः ॥ ४-६०॥
  
  अन्नार्थं होमयेत्क्षीरं दधि मूलफलानि वा ।
  तिलार्थं तण्डुलैः कुर्याद्दर्भार्थं हरितैस्तृणैः ॥ ४-६१॥
  
  परिधीनामभावेन शरैर्वंशैश्च कल्पयेत ।
  इन्धनानामभावेन दीपयेत्तृणगोमयैः ॥ ४-६२॥
  
  गोमयानामभावेन महत्यम्भसि होमयेत ।
  अपामसंभवे होमं भूमिभागे मनोहरे ॥ ४-६३॥
  विप्रस्य दक्षिणे पाणावश्वत्थे तदभावतः ।
  छागस्य दक्षिणे कर्णे कुशमूले च होमयेत ॥ ४-६४॥
  स्वात्माग्नौ होमयेत्प्राज्ञः सर्वाग्नीनामसंभवे ।
  अभावे न त्यजेत्कर्म कर्मयोगविधौ स्थितः ॥ ४-६५॥
  आपत्काले .अपि यः कुर्याच्छिवाग्नेर्मनसार्चनम ।
  स मोहकञ्चुकं त्यक्त्वा परां शान्तिमवाप्नुयात ॥ ४-६६॥
  प्राणाग्निहोत्रं कुर्वन्ति परमं शिवयोगिनः ।
  बाह्यकर्मविनिर्मुक्ता ज्ञानध्यानसमाकुलाः ॥ ४-६७॥
  
   ॥ इति शिवोपनिषदि शान्तिगृहाग्निकार्याध्यायश्चतुर्थः ॥
  
  
  अथाग्नेयं महास्नानमलक्ष्मीमलनाशनम ।
  सर्वपापहरं दिव्यं तपः श्रीकीर्तिवर्धनम ॥ ५-१॥
  
  अग्निरूपेण रुद्रेण स्वतेजः परमं बलम ।
  भूतिरूपं समुद्गीर्णं विशुद्धं दुरितापहम ॥ ५-२॥
  
  यक्षरक्षःपिशाचानां ध्वंसनं मन्त्रसत्कृतम ।
  रक्षार्थं बालरूपाणां सूतिकानां गृहेषु च ॥ ५-३॥
  
  यश्च भुङ्क्ते द्विजः कृत्वा अन्नस्य वा परिधित्रयम  ।
  अपि शूद्रस्य पङ्क्तिस्थः पङ्क्तिदोषैर्न लिप्यते ॥ ५-४॥
  
  आहारमर्धभुक्तं च कीटकेशादिदूषितम ।
  तावन्मात्रं समुद्धृत्य भूतिस्पृष्टं विशुद्ध्यति ॥ ५-५॥
  
  आरण्यं गोमयकृतं करीषं वा प्रशस्यते ।
  शर्करापांसुनिर्मुक्तमभावे काष्ठभस्मना ॥ ५-६॥
  
  स्वगृहाश्रमवल्लिभ्यः कुलालालयभस्मना ।
  गोमयेषु च दग्धेषु हीष्टकानि च येषु च ॥ ५-७॥
  
  सर्वत्र विद्यते भस्म दुःखापार्जनरक्षणम॑॑(दुःखोपार)॑॑ ।
  शङ्खकुन्देन्दुवर्णाभमादद्याज्जन्तुवर्जितम ॥ ५-८॥
  
  भस्मानीय प्रयत्नेन तद्रक्षेद्यत्नवांस्तथा ।
  मार्जारमूषिकाद्यैश्च नोपहन्येत तद्यथा ॥ ५-९॥
  
  पञ्चदोषविनिर्मुक्तं गुणपञ्चकसंयुतम ।
  शिवैकादशिकाजप्तं शिवभस्म प्रकीर्तितम ॥ ५-१०॥
  
  जातिकारुकवाक्काय- स्थानदुष्टं च पञ्चमम ।
  पापघ्नं शांकरं रक्षा- पवित्रं योगदं गुणाः  ॥ ५-११॥
  
  शिवव्रतस्य शान्तस्य भासकत्वाच्छुभस्य च ।
  भक्षणात्सर्वपापानां भस्मेति परिकीर्तितम ॥ ५-१२॥
  
  भस्मस्नानं शिवस्नानं वारुणादधिकं स्मृतम ।
  जन्तुशैवालनिर्मुक्तमाग्नेयं पङ्कवर्जितम ॥ ५-१३॥
  
  अपवित्रं भवेत्तोयं निशि पूर्वमनाहृतम ।
  नदीतडागवापिषु गिरिप्रस्रवणेषु च ॥ ५-१४॥
  
  स्नानं साधारणं प्रोक्तं वारुणं सर्वदेहिनाम ।
  असाधारणमेवोक्तं भस्मस्नानं द्विजन्मनाम ॥ ५-१५॥
  
  त्रिकालं वारुणस्नानादनारोग्यं प्रजायते ।
  आग्नेयं रोगशमनमेतस्माद्सार्वकामिकम ॥ ५-१६॥
  
  संध्यात्रये .अर्धरात्रे च भुक्त्वा चान्नविरेचने ।
  शिवयोग्याचरेत्स्नानमुच्चारादिक्रियासु च ॥ ५-१७॥
  
  भस्मास्तृते महीभागे समे जन्तुविवर्जिते ।
  ध्यायमानः शिवं योगी रजन्यन्तं शयीत च ॥ ५-१८॥
  
  एकरात्रोषितस्यापि या गतिर्भस्मशायिनः ।
  न सा शक्या गृहस्थेन प्राप्तुं यज्ञशतैरपि ॥ ५-१९॥
  
  गृहस्थस्त्र्यायुषोंकारैः स्नानं कुर्यात्त्रिपुण्ड्रकैः ।
  यतिः सार्वाङ्गिकं स्नानमापादतलमस्तकात ॥ ५-२०॥
  
  शिवभक्तस्त्रिधा वेद्यां भस्मस्नानफलं लभेत ।
  हृदि मूर्ध्नि ललाटे च शूद्रः शिवगृहाश्रमी ॥ ५-२१॥
  
  गणाः प्रव्रजिताः शान्ताः भूतिमालभ्य पञ्चधा ।
  शिरोललाटे हृद्बाह्वोर्भस्मस्नानफलं लभेत ॥ ५-२२॥
  
  संवत्सरं तदर्धं वा चतुर्दश्यष्टमीषु च ।
  यः कुर्याद्भस्मना स्नानं तस्य पुण्यफलं शृनु ॥ ५-२३॥
  
  शिवभस्मनि यावन्तः समेताः परमाणवः ।
  तावद्वर्षसहस्राणि शिवलोके महीयते ॥ ५-२४॥
  
  एकविंशकुलोपेतः पत्नीपुत्रादिसंयुतः ।
  मित्रस्वजनभृत्यैश्च समस्तैः परिवारितः ॥ ५-२५॥
  
  तत्र भुक्त्वा महाभोगानिच्छया सार्वकामिकान ।
  ज्ञानयोगं समासाद्य प्रलये मुक्तिमाप्नुयात ॥ ५-२६॥
  
  भस्म भस्मान्तिकं येन गृहीतं नैष्ठिकव्रतम  ।
  अनेन वै स देहेन रुद्रश्चङ्क्रमते क्षितौ ॥ ५-२७॥
  
  भस्मस्नानरतं शान्तं ये नमन्ति दिने दिने ।
  ते सर्वपापनिर्मुक्ता नरा यान्ति शिवं पुरम ॥ ५-२८॥
  
  इत्येतत्परमं स्नानमाग्नेयं शिवनिर्मितम ।
  त्रिसंध्यमाचरेन्नित्यं जापी योगमवाप्नुयात ॥ ५-२९॥
  
  भस्मानीय प्रदद्याद्यः स्नानार्थं शिवयोगिने ।
  कल्पं शिवपुरे भोगान्भुक्त्वान्ते स्याद्द्विजोत्तमः ॥ ५-३०॥
  
  आग्नेयं वारुणं मान्त्रं वायव्यं त्वैन्द्रपञ्चमम ।
  मानसं शान्तितोयं च ज्ञानस्नानं तथाष्टमम ॥ ५-३१ ॥
  
  आग्नेयं रुद्रमन्त्रेण भस्मस्नानमनुत्तमम ।
  अम्भसा वारुणं स्नानम्कार्यं वारुणमूर्तिना ॥ ५-३२॥
  
  मूर्धानं पाणिनालभ्य शिवैकादशिकां जपेत ।
  ध्यायमानः शिवं शान्तम्मन्त्रस्नानं परं स्मृतम ॥ ५-३३॥
  
  गवां खुरपुटोत्खात- पवनोद्धूतरेणुना ।
  कार्यं वायव्यकं स्नानम्मन्त्रेण मरुदात्मना ॥ ५-३४॥
  
  व्यभ्रे .अर्के वर्षति स्नानं कुर्यादैन्द्रीं दिशं स्थितः ।
  आकाशमूर्तिमन्त्रेण तदैन्द्रमिति कीर्तितम ॥ ५-३५॥
  
  उदकं पाणिना गृह्य सर्वतीर्थानि संस्मरेत ।
  अभ्युक्षयेच्छिरस्तेन स्नानं मानसमुच्यते ॥ ५-३६॥
  
  पृथिव्यां यानि तीर्थानि सरांस्यायतनानि च ।
  तेषु स्नातस्य यत्पुण्यं तत्पुण्यं क्षान्तिवारिणा ॥ ५-३७॥
  
  न तथा शुध्यते तीर्थैस्तपोभिर्वा महाध्वरैः ।
  पुरुषः सर्वदानैश्च यथा क्षान्त्या विशुद्ध्यति ॥ ५-३८॥
  
  आक्रुष्टस्ताडितस्तस्मादधिक्षिप्तस्तिरस्कृत ।
  क्षमेदक्षममानानां स्वर्गमोक्षजिगीषया ॥ ५-३९॥
  
  यैव ब्रह्मविदां प्राप्तिर्यैव प्राप्तिस्तपस्विनाम ।
  यैव योगाभियुक्तानां गतिः सैव क्षमावताम ॥ ५-४०॥
  
  ज्ञानामलाम्भसा स्नातः सर्वदैव मुनिः शुचिः ।
  निर्मलः सुविशुद्धश्च विज्ञेयः सूर्यरश्मिवत ॥ ५-४१॥
  
  मेध्यामेध्यरसं यद्वदपि वत्स विना करैः ।
  नैव लिप्यति तद्दोषैस्तद्वज्ज्ञानी सुनिर्मलः ॥ ५-४२॥
  
  एषामेकतमे स्नातः शुद्धभावः शिवं व्रजेत ।
  अशुद्धभावः स्नातो .अपि पूजयन्नाप्नुयात्फलम ॥ ५-४३॥
  
  जलं मन्त्रं दया दानं सत्यमिन्द्रियसंयमः ।
  ज्ञानं भावात्मशुद्धिश्च शौचमष्टविधं श्रुतम ॥ ५-४४॥
  
  अङ्गुष्ठतलमूले च ब्राह्मं तीर्थमवस्थितम ।
  तेनाचम्य भवेच्छुद्धः शिवमन्त्रेण भावितः ॥ ५-४५॥
  
  यदधः कन्यकायाश्च तत्तीर्थं दैवमुच्यते ।
  तीर्थं प्रदेशिनीमूले पित्र्यं पितृविधोदयम  ॥ ५-४६॥
  
  मध्यमाङ्गुलिमध्येन तीर्थमारिषमुच्यते ।
  करपुष्करमध्ये तु शिवतीर्थं प्रतिष्ठितम ॥ ५-४७॥
  
  वामपाणितले तीर्थमौमम्नाम प्रकीर्तितम ।
  शिवोमातीर्थसंयोगात्कुर्यात्स्नानाभिषेचनम ॥ ५-४८॥
  
  देवान्दैवेन तीर्थेन तर्पयेदकृताम्भसा ।
  उद्धृत्य दक्षिणं पाणिमुपवीती सदा बुधः ॥ ५-४९॥
  
  प्राचीनावीतिना कार्यं पित‍ईणां तिलवारिणा ।
  तर्पणं सर्वभूतानामारिषेण निवीतिना ॥ ५-५०॥
  
  सव्यस्कन्धे यदा सूत्रमुपवीत्युच्यते तदा ।
  प्राचीनावीत्यसव्येन निवीती कण्ठसंस्थिते ॥ ५-५१॥
  
  पित‍ईणां तर्पणं कृत्वा सूर्यायार्घ्यं प्रकल्पयेत ।
  उपस्थाय ततः सूर्यं यजेच्छिवमनन्तरम ॥ ५-५२॥
  
   ॥ इति शिवोपनिषदि शिवभस्मस्नानाध्यायः पञ्चमः ॥
  
  
  अथ भक्त्या शिवं पूज्य नैवेद्यमुपकल्पयेत ।
  यदन्नमात्मनाश्नीयात्तस्याग्रे विनिवेदयेत ॥ ६-१॥
  
  यः कृत्वा भक्ष्यभोज्यानि यत्नेन विनिवेदयेत ।
  शिवाय स शिवे लोके कल्पकोटिं प्रमोदते ॥ ६-२॥
  
  यः पक्वं श्रीफलं दद्याच्छिवाय विनिवेदयेत ।
  गुरोर्वा होमयेद्वापि तस्य पुण्यफलं शृणु ॥ ६-३॥
  
  श्रीमद्भिः स महायानैर्भोगान्भुङ्क्ते शिवे पुरे ।
  वर्षाणामयुतं साग्रं तदन्ते श्रीपतिर्भवेत ॥ ६-४॥
  
  कपित्थमेकं यः पक्वमीश्वराय निवेदयेत ।
  वर्षलक्षं महाभोगैः शिवलोके महीयते ॥ ६-५॥
  
  एकमाम्रफलं पक्वं यः शम्भोर्विनिवेदयेत ।
  वर्षाणाम्युतं भोगैः क्रीडते स शिवे पुरे ॥ ६-६॥
  
  एकं वटफलं पक्वं यः शिवाय निवेदयेत ।
  वर्षलक्षं महाभोगैः शिवलोके महीयते ॥ ६-७॥
  
  यः पक्वं दाडिमं चैकं दद्याद्विकसितं नवम ।
  शिवाय गुरवे वापि तस्य पुण्यफलं शृणु ॥ ६-८॥
  
  यावत्तद्बीजसंख्यानं शोभनं परिकीर्तितम ।
  तावदष्टायुतान्युच्चैः शिवलोके महीयते ॥ ६-९॥
  
  द्राक्षाफलानि पक्वानि यः शिवाय निवेदयेत ।
  भक्त्या वा शिवयोगिभ्यस्तस्य पुण्यफलं शृणु ॥ ६-१०॥
  
  यावत्तत्फलसंख्यानमुभयोर्विनिवेदितम ।
  तावद्युगसहस्राणि रुद्रलोके महीयते ॥ ६-११॥
  
  द्राक्षाफलेषु यत्पुण्यं तत्खर्जूरफलेषु च ।
  तदेव राजवृक्षेषु पारावतफलेषु च ॥ ६-१२॥
  
  यो नारङ्गफलं पक्वं विनिवेद्य महेश्वरे ।
  अष्टलक्षं महाभोगैः कृडते स शिवे पुरे ॥ ६-१३॥
  
  बीजपूरेषु तस्यार्धं तदर्धं लिकुचेषु च ।
  जम्बूफलेषु यत्पुण्यं तत्पुण्यं तिन्दुकेषु च ॥ ६-१४॥
  
  पनसं नारिकेलं वा शिवाय विनिवेदयेत ।
  वर्षलक्षं महाभोगैः शिवलोके महीयते ॥ ६-१५॥
  
  पुरुषं च प्रियालं च मधूककुसुमानि च ।
  जम्बूफलानि पक्वानि वैकङ्कतफलानि च ॥ ६-१६॥
  
  निवेद्य भक्त्या शर्वाय प्रत्येकं तु फले फले ।
  दशवर्षसहस्राणि रुद्रलोके महीयते ॥ ६-१७॥
  
  क्षीरिकायाः फलं पक्वं यः शिवाय निवेदयेत ।
  वर्षलक्षं महाभोगैर्मोदते स शिवे पुरे ॥ ६-१८॥
  
  वालुकात्रपुसादीनि यः फलानि निवेदयेत ।
  शिवाय गुरवे वापि पक्वं च करमर्दकम ॥ ६-१९॥
  
  दशवर्षसहस्राणि रुद्रलोके महीयते ।
  बदराणि सुपक्वानि तिन्तिडीकफलानि च ॥ ६-२०॥
  
  दर्शनीयानि पक्वानि ह्यामलक्याः फलानि च ।
  एवमादीनि चान्यानि शाकमूलफलानि च ॥ ६-२१॥
  
  निवेदयति शर्वाय शृणु यत्फलमाप्नुयात ।
  एकैकस्मिन्फले भोगान्प्राप्नुयादनुपूर्वशः ॥ ६-२२॥
  
  पञ्चवर्षसहस्राणि रुद्रलोके महीयते ।
  गोधूमचन्दकाद्यानि सुकृतं सक्तुभर्जितम ॥ ६-२३॥
  
  निवेदयीत शर्वाय तस्य पुण्यफलं शृणु ।
  यावत्तद्बीजसंख्यानं शुभं भ्रष्टं निवेदयेत ॥ ६-२४॥
  
  तावद्वर्षसहस्राणि रुद्रलोके महीयते ।
  यः पक्वानीक्षुदण्डानि शिवाय विनिवेदयेत ॥ ६-२५॥
  
  गुरवे वापि तद्भक्त्या तस्य पुण्यफलं शृणु ।
  इक्षुपर्णानि चैकैकं वर्षलोकं प्रमोदते ॥ ६-२६॥
  
  साकं शिवपुरे भोगैः पौण्ड्रं पञ्चगुणं फलम ।
  निवेद्य परमेशाय शुक्तिमात्ररसस्य तु ॥ ६-२७॥
  
  वर्षकोटिं महाभोगैः शिवलोके महीयते ।
  निवेद्य फाणितं शुद्धं शिवाय गुरवे .अपि वा ॥ ६-२८॥
  
  रसात्सहस्रगुणितं फलं प्राप्नोति मानवः ।
  गुडस्य फलमेकं यः शिवाय विनिवेदयेत ॥ ६-२९॥
  
  अम्बकोटिं शिवे लोके महाभोगैः प्रमोदते ।
  खण्डस्य पलनैवेद्यं गुडाच्छतगुणं फलम ॥ ६-३०॥
  
  खण्डात्सहस्रगुणितं शर्कराया निवेदने ।
  मत्सण्डिकां महाशुद्धां शंकराय निवेदयेत ॥ ६-३१॥
  
  कल्पकोटिं नरः साग्रं शिवलोके महीयते ।
  परिशुद्धं भृष्टमाज्यं सिद्धं चैव सुसंस्कृतम ॥ ६-३२॥
  
  मासं निवेद्य शर्वाय शृणु यत्फलमाप्नुयात ।
  अशेषफलदानेन यत्पुण्यं परिकीर्तितम ॥ ६-३३॥
  
  तत्पुण्यं प्राप्नुयात्सर्वं महादाननिवेदने ।
  पनसानि च दिव्यानि स्वादूनि सुरभीणि च ॥ ६-३४॥
  
  निवेदयेत्तु शर्वाय तस्य पुण्यफलं शृणु ।
  कल्पकोटिं नरः साग्रं शिवलोके व्यवस्थितः ॥ ६-३५॥
  
  पिबन्शिवामृतं दिव्यं महाभोगैः प्रमोदते ।
  दिने दिने च यस्त्वापं वस्त्रपूतं समाचरेत ॥ ६-३६॥
  
  सुखाय शिवभक्तेभ्यस्तस्य पुण्यफलं शृणु ।
  महासरांसि यः कुर्याद्भवेत्पुण्यं शिवाग्रतः ॥ ६-३७॥
  
  तत्पुण्यं सकलं प्राप्य शिवलोके महीयते ।
  यदिष्टमात्मनः किंचिदन्नपानफलादिकम ॥ ६-३८॥
  
  तत्तच्छिवाय देयं स्यादुत्तमं भोगमिच्छता ।
  न शिवः परिपूर्णत्वात्किंचिदश्नाति कस्यचित ॥ ६-३९॥
  
  किन्त्वीश्वरनिभं कृत्वा सर्वमात्मनि दीयते ।
  न रोहति यथा बीजं स्वस्थमाश्रयवर्जितम ॥ ६-४०॥
  
  पुण्यबीजं तथा सूक्ष्मं निष्फलं स्यान्निराश्रयम ।
  सुक्षेत्रेषु यथा बीजमुप्तं भवति सत्फलम ॥ ६-४१॥
  
  अल्पमप्यक्षयं तद्वत्पुण्यं शिवसमाश्रयात ।
  तस्मादीश्वरमुद्दिश्य यद्यदात्मनि रोचते ॥ ६-४२॥
  
  तत्तदीश्वरभक्तेभ्यः प्रदातव्यं फलार्थिना ।
  यः शिवाय गुरोर्वापि रचयेन्मणिभूमिकम ॥ ६-४३॥
  
  नैवेद्य भोजनार्थं यः पत्त्रैः पुष्पैश्च शोभनम ।
  यावत्तत्पत्त्रपुष्पाणां परिसंख्या विधीयते ॥ ६-४४॥
  
  तावद्वर्षसहस्राणि सुरलोके महीयते ।
  पलाशकदलीपद्म- पत्त्राणि च विशेषतः ॥ ६-४५॥
  
  दत्त्वा शिवाय गुरवे शृणु यत्फलमाप्नुयात ।
  यावत्तत्पत्त्रसंख्यानमीश्वराय निवेदितम ॥ ६-४६॥
  
  तावदब्दायुतानां स लोके भोगानवाप्नुयात ।
  यावत्ताम्बुलपत्त्राणि पूगांश्च विनिवेदयेत ॥ ६-४७॥
  
  तावन्ति वर्षलक्षाणि शिवलोके महीयते ।
  यच्छुद्धं शङ्खचूर्णं वा गुरवे विनिवेदयेत ॥ ६-४८॥
  
  ताम्बूलयोगसिद्ध्यर्थं तस्य पुण्यफलं शृणु ।
  यावत्ताम्बूलपत्त्राणि चूर्णमानेन भक्षयेत ॥ ६-४९॥
  
  तावद्वर्षसहस्राणि रुद्रलोके महीयते ।
  जातीफलं सकङ्कोलं लताकस्तूरिकोत्पलम ॥ ६-५०॥
  
  इत्येतानि सुगन्धीनि फलानि विनिवेदयेत ।
  फले फले महाभोगैर्वर्षलक्षं तु यत्नतः ॥ ६-५१॥
  
  कामिकेन विमानेन क्रीडते स शिवे पुरे ।
  त्रुटिमात्रप्रमाणेन कर्पूरस्य शिवे गुरौ ॥ ६-५२॥
  
  वर्षकोटिं महाभोगैः शिवलोके महीयते ।
  पूगताम्बूलपत्त्राणामाधारं यो निवेदयेत ॥ ६-५३॥
  
  वर्षकोट्यष्टकं भोगैः शिवलोके महीयते ।
  यश्चूएणाधारसत्पात्रं कस्यापि विनिवेदयेत ॥ ६-५४॥
  
  मोदते स शिवे लोके वर्षकोटीश्चतुर्दश ।
  मृत्काष्ठवंशखण्डानि यः प्रदद्याच्छिवाश्रमे ॥ ६-५५॥
  
  प्राप्नुयाद्विपुलान्भोगान्दिव्याञ्छिवपुरे नरः ।
  माणिक्य