Shivamahimna Stotram

---

ശിവായ നമഃ || 

ശിവമഹിമ്നഃ സ്തോത്രം |

പുഷ്പദന്ത ഉവാച || 

മഹിമ്നഃ പാരം തേ പരമവിദുഷോ യദ്യസദ്രുശീ 
സ്തുതിര്ബ്രഹ്മാദീനാമപി തദവസന്നാസ്ത്വയി ഗിരഃ |
അഥാ വാച്യഃ സര്വഃ സ്വമതിപരിണാമാവധി ഗൃണന് 
മമാപ്യേഷ സ്തോത്രം ഹര നിരപവാദഃ പരികരഃ || ൧|| 

അതീതഃ പന്ഥാനം തവ ച മഹിമാ വാങ്മനസയോ- 
രതദ്വ്യാവൃത്യാ യം ചകിതമഭിധത്തേ ശ്രുതിരപി | 
സ കസ്യ സ്തോതവ്യഃ കതിവിധഗുണഃ കസ്യ വിഷയഃ 
പദേ ത്വര്വാചീനേ പതതി ന മനഃ കസ്യ ന വചഃ ||൨||

മധുസ്ഫീതാ വാചഃ പരമമൃതം നിര്മിതവത- 
സ്തവ ബ്രഹ്മന് കിം വാഗപി സുരഗുരോര്വിസ്മയപദം | 
മമ ത്വേതാം വാണീം ഗുണകഥനപുണ്യേന ഭവതഃ 
പുനാമീത്യര്ഥേഽസ്മിന് പുരമഥന ബുദ്ധിര്വ്യവസിതാ || ൩|| 

തവൈശ്വര്യം യത്തജ്ജഗദുദയരക്ഷാപ്രളയകൃത് 
ത്രയീവസ്തു വ്യസ്തം തിസൃഷു ഗുണഭിന്നാസു തനുഷു | 
അഭവ്യാനാമസ്മിന്വരദ രമണീയാമരമണീം 
വിഹന്തും വ്യാക്രോശീം വിദധത ഇഹൈകേ ജഡധിയഃ ||൪|| 

കിമീഹഃ കിംകായഃ സ ഖലു കിമുപായസ്ത്രിഭുവനം 
കിമാധാരോ ധാതാ സൃജതി കിമുപാദാന ഇതി ച | 
അതര്ക്യൈശ്വര്യേ ത്വയ്യനവസരദുഃസ്ഥോ ഹതധിയഃ 
കുതര്കോഽയം കാംശ്ചിന്മുഖരയതി മോഹായ ജഗതഃ ||൫||

അജന്മാനോ ലോകാഃ കിമവയവവന്തോഽപി ജഗതാ- 
മധിഷ്ഠാതാരം കിം ഭവവിധിരനാദൃത്യ ഭവതി | 
അനീശോ വാ കുര്യാദ് ഭുവനജനനേ കഃ പരികരോ 
യതോ മന്ദാസ്ത്വാം പ്രത്യമരവര സംശേരത ഇമേ || ൬|| 

ത്രയീ സാംഖ്യം യോഗഃ പശുപതിമതം വൈഷ്ണവമിതി 
പ്രഭിന്നേ പ്രസ്ഥാനേ പരമിദമദഃ പഥ്യമിതി ച | 
രുചീനാം വൈചിത്ര്യാദൃജുകുടില നാനാപഥജുഷാം 
നൃണാമേകോ ഗമ്യസ്ത്വമസി പയസാമര്ണവ ഇവ ||൭|| 

മഹോക്ഷഃ ഖട്വാങ്ഗം പരശുരജിനം ഭസ്മ ഫണിനഃ 
കപാലം ചേതീയത്തവ വരദ തന്ത്രോപകരണം | 
സുരാസ്താം താമൃദ്ധിം ദധതി തു ഭവദ്ഭ്രൂപ്രണിഹിതാം 
ന ഹി സ്വാത്മാരാമം വിഷയമൃഗതൃഷ്ണാ ഭ്രമയതി ||൮|| 

ധ്രുവം കശ്ചിത്സര്വം സകലമപരസ്ത്വധ്രുവമിദം 
പരോ ധ്രൗവ്യാധ്രൗവ്യേ ജഗതി ഗദതി വ്യസ്തവിഷയേ | 
സമസ്തേഽപ്യേതസ്മിന്   പുരമഥന തൈര്വിസ്മിത ഇവ 
സ്തുവന് ഞ്ജിഹ്രേമി ത്വാം ന ഖലു നനു  ധൃഷ്ടാ മുഖരതാ || ൯|| 

തവൈശ്വര്യം യത്നാദ്യദുപരി വിരിഞ്ചിര്ഹരിരധഃ 
പരിച്ഛേത്തും യാതാവനലമനലസ്കന്ധവപുഷഃ | 
തതോ ഭക്തിശ്രദ്ധാഭരഗുരു-ഗൃണദ്ഭ്യാം ഗിരിശ യത്
സ്വയം തസ്ഥേ താഭ്യാം തവ കിമനുവൃത്തിര്ന ഫലതി ||൧൦|| 

അയത്നാദാപാദ്യ ത്രിഭുവനമവൈരവ്യതികരം 
ദശാസ്യോ യദ്ബാഹൂനഭൃത രണകണ്ഡൂപരവശാന് | 
ശിരഃ പദ്മശ്രേണീരചിതചരണാംഭോരുഹബലേഃ 
സ്ഥിരായാസ്ത്വദ്ഭക്തേസ്ത്രിപുരഹര വിസ്ഫൂര്ജിതമിദം ||൧൧||

അമുഷ്യ ത്വത്സേവാസമധിഗതസാരം ഭുജവനം 
ബലാത് കൈലാസേഽപി ത്വദധിവസതൗ വിക്രമയതഃ |
അലഭ്യാ പാതാളേഽപ്യലസചലിതാങ്ഗുഷ്ഠശിരസി 
പ്രതിഷ്ഠാ ത്വയ്യാസീദ്ധ്രുവമുപചിതോ മുഹ്യതി ഖലഃ ||൧൨|| 

യദ്രുദ്ധിം സുത്രാമ്ണോ വരദ പരമോച്ചൈരപി സതീ- 
മധശ്ചക്രേ ബാണഃ പരിജനവിധേയത്രിഭുവനഃ | 
ന തച്ചിത്രം തസ്മിന്വരിവസിതരി ത്വച്ചരണയോര്
ന കസ്യാപ്യുന്നത്യൈ ഭവതി ശിരസസ്ത്വയ്യവനതിഃ ||൧൩|| 

അകാണ്ഡബ്രഹ്മാണ്ഡക്ഷയചകിതദേവാസുരകൃപാ- 
വിധേയസ്യാഽസീദ്യസ്ത്രിനയനവിഷം സംഹൃതവതഃ | 
സ കല്മാഷഃ കണ്ഠേ തവ ന കുരുതേ ന ശ്രിയമഹോ 
വികാരോഽപി ശ്ലാഘ്യോ ഭുവനഭയഭങ്ഗവ്യസനിനഃ ||൧൪|| 

അസിദ്ധാര്ഥാ നൈവ ക്വചിദപി സദേവാസുരനരേ 
നിവര്തന്തേ നിത്യം ജഗതി ജയിനോ യസ്യ വിശിഖാഃ | 
സ പശ്യന്നീശ ത്വാമിതരസുരസാധാരണമഭൂത്  
സ്മരഃ സ്മര്തവ്യാത്മാ ന ഹി വശിഷു പഥ്യഃ പരിഭവഃ ||൧൫|| 

മഹീ പാദാഘാതാത് വ്രജതി സഹസാ സംശയപദം 
പദം വിഷ്ണോര്ഭ്രാമ്യദ്ഭുജപരിഘരുഗ്ണഗ്രഹഗണം | 
മുഹുര്ദ്യൗര്ദൗഃസ്ഥ്യം യാത്യനിഭൃതജടാ താഡിതതടാ 
ജഗദ്രക്ഷായൈ ത്വം നടസി നനു വാമൈവ വിഭുതാ ||൧൬|| 

വിയദ്വ്യാപീ താരാഗണഗുണിതഫേനോദ്ഗമരുചിഃ 
പ്രവാഹോ വാരാം യഃ പൃഷതലഘുദ്രുഷ്ടഃ ശിരസി തേ | 
ജഗദ് ദ്വീപാകാരം  ജലധിവലയം തേന കൃതമി- 
ത്യനേനൈവോന്നേയം ധൃതമഹിമ ദിവ്യം തവ വപുഃ ||൧൭|| 

രഥഃ ക്ഷോണീ യന്താ ശതധൃതിരഗേന്ദ്രോ ധനുരഥോ  
രഥാങ്ഗേ ചന്ദ്രാര്കൗ രഥചരണപാണിഃ ശര ഇതി | 
ദിധക്ഷോസ്തേ കോഽയം ത്രിപുരതൃണമാഡമ്ബരവിധിര്-
വിധേയൈഃ ക്രീഡന്ത്യോ ന ഖലു പരതന്ത്രാഃ പ്രഭുധിയഃ ||൧൮|| 

ഹരിസ്തേ സാഹസ്രം കമലബലിമാധായ പദയോര്- 
യദേകോനേ തസ്മിന്നിജമുദഹരന്നേത്രകമലം | 
ഗതോ ഭക്ത്യുദ്രേകഃ പരിണതിമസൗ ചക്രവപുഷാ 
ത്രയാണാം രക്ഷായൈ ത്രിപുരഹര ജാഗര്തി ജഗതാം ||൧൯|| 

ക്രതൗ സുപ്തേ ജാഗ്രത്ത്വമസി ഫലയോഗേ ക്രതുമതാം 
ക്വ കര്മ പ്രധ്വസ്തം ഫലതി പുരുഷാരാധനമൃതേ | 
അതസ്ത്വാം സംപ്രേക്ഷ്യ ക്രതുഷു ഫലദാനപ്രതിഭുവം 
ശ്രുതൗ ശ്രദ്ധാം ബദ്ധ്വാ ദൃഢപരികരഃ* കര്മസു ജനഃ ||൨൦||

ക്രിയാദക്ഷോ ദക്ഷഃ ക്രതുപതിരധീശസ്തനുഭൃതാ-
മൃഷീണാമാര്ത്വിജ്യം ശരണദ സദസ്യാഃ സുരഗണാഃ | 
ക്രതുഭ്രേഷസ്ത്വത്തഃ ക്രതുഫലവിധാനവ്യസനിനോ 
ധ്രുവം കര്തുഃ ശ്രദ്ധാവിധുരമഭിചാരായ ഹി മഖാഃ ||൨൧|| 

പ്രജാനാഥം നാഥ പ്രസഭമഭികം സ്വാം ദുഹിതരം 
ഗതം രോഹിദ്ഭൂതാം രിരമയിഷുമൃഷ്യസ്യ വപുഷാ | 
ധനുഷ്പാണേര്യാതം ദിവമപി സപത്രാകൃതമമും 
ത്രസന്തം തേഽദ്യാപി ത്യജതി ന മൃഗവ്യാധരഭസഃ ||൨൨|| 

സ്വലാവണ്യാശംസാ ധൃതധനുഷമഹ്നായ തൃണവത്- 
പുരഃ പ്ലുഷ്ടം ദ്രുഷ്ട്വാ പുരമഥന പുഷ്പായുധമപി | 
യദി സ്തൈണം ദേവീ യമനിരത ദേഹാര്ദ്ധഘടനാ- 
ദവൈതി ത്വാമദ്ധാ ബത വരദ മുഗ്ധാ യുവതയഃ ||൨൩|| 

ശ്മശാനേഷ്വാക്രീഡാ സ്മരഹര പിശാചാഃ സഹചരാ- 
ശ്ചിതാഭസ്മാലേപഃ സ്രഗപി നൃകരോടീപരികരഃ | 
അമങ്ഗല്യം ശീലം തവ ഭവതു നാമൈവമഖിലം 
തഥാപി സ്മര്തൠണാം വരദ പരമം മങ്ഗളമസി ||൨൪|| 

മനഃ പ്രത്യക്വ്ചിത്തേ സവിധമവധായാത്തമരുതഃ 
പ്രഹൃഷ്യദ്രോമാണഃ പ്രമദസലിലോത്സങ്ഗിതദ്രുശഃ | 
യദാലോക്യാഹ്ലാദം ഹ്രുദ ഇവ നിമജ്യാമൃതമയേ 
ദധത്യന്തസ്തത്ത്വം കിമപി യമിനസ്തത്കില ഭവാന് ||൨൫|| 

ത്വമര്കസ്ത്വം സോമസ്ത്വമസി പവനസ്ത്വം ഹുതവഹ- 
സ്ത്വമാപസ്ത്വം വ്യോമ ത്വമു ധരണിരാത്മാ ത്വമിതി ച | 
പരിച്ഛിന്നാമേവം ത്വയി പരിണതാ ബിഭ്രതു ഗിരം 
ന വിദ്മസ്തത്തത്വം വയമിഹ തു യത്ത്വം ന ഭവസി ||൨൬|| 

ത്രയീം ത്രിസ്ത്രോ വൃത്തീസ്ത്രിഭുവനമഥോ ത്രീനപി സുരാ- 
നകാരാദ്യൈര്വര്ണൈസ്ത്രിഭിരഭിദധത്തീര്ണവികൃതി | 
തുരീയം തേ ധാമ ധ്വനിഭിരവരുന്ധാനമണുഭിഃ 
സമസ്തം വ്യസ്തം ത്വം ശരണദ ഗൃണാത്യോമിതി പദം ||൨൭|| 

ഭവഃ ശര്വോ രുദ്രഃ പശുപതിരഥോഗ്രഃ സഹമഹാം- 
സ്തഥാ ഭീമേശാനാവിതി യദഭിധാനാഷ്ടകമിദം | 
അമുഷ്മിന് പ്രത്യേകം പ്രവിചരതി ദേവ ശ്രുതിരപി 
പ്രിയായാസ്മൈ ധാമ്നേ പ്രവിഹിത നമസ്യോഽസ്മി ഭവതേ ||൨൮|| 

നമോ നേദിഷ്ഠായ പ്രിയദവ ദവിഷ്ഠായ ച നമോ 
നമഃ ക്ഷോദിഷ്ഠായ സ്മരഹര മഹിഷ്ഠായ ച നമഃ | 
നമോ വര്ഷിഷ്ഠായ ത്രിനയന യവിഷ്ഠായ ച നമോ 
നമഃ സര്വസ്മൈ തേ തദിദമിതി ശര്വായ ച നമഃ ||൨൯|| 

ബഹുലരജസേ വിശ്വോത്പത്തൗ ഭവായ നമോ നമഃ 
പ്രബലതമസേ തത്സംഹാരേ ഹരായ നമോ നമഃ | 
ജനസുഖകൃതേ സത്ത്വോദ്രിക്തൗ മൃഡായ നമോ നമഃ 
പ്രമഹസി പദേ നിസ്ത്രൈഗുണ്യേ ശിവായ നമോ നമഃ ||൩൦|| 

കൃശപരിണതി ചേതഃ ക്ലേശവശ്യം ക്വ ചേദം 
ക്വ ച തവ ഗുണസീമോല്ലങ്ഘിനീ ശശ്വദ്രുദ്ധിഃ | 
ഇതി ചകിതമമന്ദീകൃത്യ മാം ഭക്തിരാധാദ്- 
വരദ ചരണയോസ്തേ വാക്യപുഷ്പോപഹാരം || ൩൧|| 

അസിതഗിരിസമം സ്യാത് കജ്ജലം സിന്ധുപാത്രേ 
സുരതരുവരശാഖാ ലേഖനീ പത്രമുര്വീ | 
ലിഖതി യദി ഗൃഹീത്വാ ശാരദാ സര്വകാലം 
തദപി തവ ഗുണാനാമീശ പാരം ന യാതി ||൩൨|| 

അസുരസുരമുനീന്ദ്രൈരര്ചിതസ്യേന്ദുമൗലേര്- 
ഗ്രഥിതഗുണമഹിമ്നോ നിര്ഗുണസ്യേശ്വരസ്യ | 
സകലഗണവരിഷ്ഠഃ പുഷ്പദന്താഭിധാനോ  
രുചിരമലഘുവൃത്തൈഃ സ്തോത്രമേതച്ചകാര ||൩൩|| 

അഹരഹരനവദ്യം ധൂര്ജടേഃ സ്തോത്ര മേതത്- 
പഠതി പരമഭക്ത്യാ ശുദ്ധചിത്തഃ പുമാന്യഃ | 
സ ഭവതി ശിവലോകേ രുദ്രതുല്യസ്തഥാഽത്ര 
പ്രചുരതരധനായുഃ പുത്രവാന് കീര്തിമാംശ്ച ||൩൪|| 

മഹേശാന്നാപരോ ദേവോ മഹിമ്നോ നാപരാ സ്തുതിഃ | 
അഘോരാന്നാപരോ മന്ത്രോ നാസ്തി തത്ത്വം ഗുരോഃ പരം ||൩൫|| 

ദീക്ഷാദാനം തപസ്തീര്ഥം ജ്ഞാനം യാഗാദികാഃ ക്രിയാഃ | 
മഹിമ്നഃ സ്തവപാഠസ്യ കലാം നാര്ഹന്തി ഷോഡശീം ||൩൬|| 

കുസുമദശനനാമാ സര്വഗന്ധര്വരാജഃ 
ശിശുശശിധരമൗലേര്ദേവദേവസ്യ ദാസഃ | 
സ ഗുരു** നിജമഹിമ്നോ ഭ്രഷ്ട ഏവാസ്യ രോഷാത് 
സ്തവനമിദമകാര്ഷീദ്ദിവ്യദിവ്യം മഹിമ്നഃ ||൩൭|| 

സുരവര മുനിപൂജ്യം സ്വര്ഗമോക്ഷൈകഹേതും 
പഠതി യദി മനുഷ്യഃ പ്രാഞ്ജലിര്നാന്യചേതാഃ | 
വ്രജതി ശിവസമീപം കിന്നരൈഃ സ്തൂയമാനഃ 
സ്തവനമിദമമോഘം പുഷ്പദന്തപ്രണീതം ||൩൮||  

ആസമാപ്തമിദം സ്തോത്രം പുണ്യം ഗന്ധര്വഭാഷിതം |
അനൗപമ്യം മനോഹാരി ശിവമീശ്വരവര്ണനം  ||൩൯||

ഇത്യേഷാ വാങ്മയീ പൂജാ ശ്രീമച്ഛങ്കരപാദയോഃ | 
അര്പിതാ തേന ദേവേശഃ പ്രീയതാം മേ സദാശിവഃ ||൪൦|| 

തവ തത്വം ന ജാനാമി കീദൃശോഽസി മഹേശ്വര |
യാദൃശോഽസി മഹാദേവ താദൃശായ നമോ നമഃ  |൪൧|

ഏകകാലം ദ്വികാലം വാ ത്രികാലം യഃ പഠേന്നരഃ |
സര്വപാപവിനിര്മുക്തഃ ശിവലോകേ മഹീയതേ  |൪൨|

ശ്രീ പുഷ്പദന്തമുഖപങ്കജനിര്ഗതേന 
സ്തോത്രേണ കില്ബിഷഹരേണ ഹരപ്രിയേണ | 
കണ്ഠസ്ഥിതേന പഠിതേന സമാഹിതേന 
സുപ്രീണിതോ ഭവതി ഭൂതപതിര്മഹേശഃ || ൪൩|| 

ഇതി ശ്രീപുഷ്പദന്തവിരചിതം  ശിവമഹിമ്നഃ സ്തോത്രം സംപൂര്ണം ||

-------------------------------------------------------------------------------

പാഠഭേദം

*കൃതപരികരഃ 

**ഖലു