മഹേശാനന്താദ്യ ത്രിഗുണരഹിതാമേയവിമല
സ്വരാകാരാപാരാമിതഗുണഗണാകാരിനിവൃതേ ।
നിരാധാരാധാരാമരവര നിരാകാര പരമ
പ്രഭാപൂരാകാരാവര പര നമോ വേദ്യ ശിവ തേ ॥1॥
നമോ വേദാവേദ്യാഖിലജഗദുപാദാന നിയതം
സ്വതന്ത്രാസാമാന്താനവധുതിനിജാകാരവിരതേ ।
നിവർതന്തേ വാചഃ ശിവഭജനമപ്രാപ്യ മനസാ
യതോഽശക്താഃ സ്തോതും സകൃദപി ഗുണാതീത ശിവ തേ ॥2॥
ത്വദന്യദ്വസ്ത്വേകം നഹി ഭവ സമസ്തത്രിഭുവനേ
വിഭുസ്ത്വം വിശ്വാത്മാ ന ച പരമമസ്തീശ ഭവതഃ ।
ധ്രുവം മായാതീതസ്ത്വമസി സതതം നാത്ര വിഷയോ ന തേ
കൃത്യം സത്യം ക്വചിദപി വിപര്യേതി ശിവ തേ ॥3॥
ത്വയൈവേമം ലോകം നിഖിലമമലം വ്യാപ്യ സതതം
തഥൈവാന്യാം ലോകസ്ഥിതിമനഘ ദേവോത്തമ വിഭോ ।
ത്വയൈവൈതത്സൃഷ്ടം ജഗദഖിലമീശാന ഭഗവ-
ന്വിലാസോഽയം കശ്ചിത്തവ ശിവ നമോ വേദ്യ ശിവ തേ ॥4॥
ജഗത്സൃഷ്ടേഃ പൂർവം യദഭവദുമാകാന്ത സതതം
ത്വയാ ലീലാമാത്രം തദപി സകലം രക്ഷിതമഭൂത് ॥
തദേവാഗ്രേ ഭാലപ്രകടനയനാദ്ഭുതകരാ-
ജ്ജഗദ്ദഗ്ധ്വാ സ്ഥാസ്യസ്യജ ഹര നമോ വേദ്യ ശിവ തേ ॥5॥
വിഭൂതീനാമന്തോ ഭവ ന ഭവതോ ഭൂതിവിലസ-
ന്നിജാകാര ശ്രീമന്ന ഗുണഗണസീമാപ്യവഗതാ ।
അതദ്വ്യാവൃത്യാഽദ്ധാ ത്വയി സകലവേദാശ്ച ചകിതാ
ഭവന്ത്യേവാസാമപ്രകൃതിക നമോ ധർഷ ശിവ തേ ॥6॥
വിരാഡ്ര്രൂപം യത്തേ സകലനിഗമാഗോചരമഭൂ-
ത്തദേവേദം രൂപം ഭവതി കിമിദം ഭിന്നമഥവാ ।
ന ജാനേ ദേവേശ ത്രിനയന സുരാരാധ്യചരണ
ത്വമോങ്കാരോ വേദസ്ത്വമസി ഹി നമോഽഘോര ശിവ തേ ॥7॥
യദന്തസ്തത്വജ്ഞാ മുനിവരഗണാ രൂപമനഘം
തവേദം സഞ്ചിന്ത്യ സ്വമനസി സദാസന്നവിഹതാഃ ।
യയുർദിവ്യാനന്ദം തദിദമഥവാ കിം തു ന തഥാ
കിമേതജ്ജാനേഽഹം ശരണദ നമഃ ശർവ ശിവ തേ ॥8॥
തഥാ ശക്ത്യാ സൃഷ്ട്വാ ജഗദഥ ച സംരക്ഷ്യ ബഹുധാ
തതഃ സംഹൄത്യൈതന്നിവസതി തദാധാരമഥവാ ।
ഇദം തേ കിം രൂപം നിരുപമ ന ജാനേ ഹര വിഭോ
വിസർഗഃ കോ വാ തേ തമപി ഹി നമോ ഭവ്യ ശിവ തേ ॥9॥
തവാനന്താന്യാഹുഃ ശുചിപരമരൂപാണി നിഗമാ-
സ്തദന്തർഭൂതം സത്സദസദനിരുക്തം പദമപി ।
നിരുക്തം ഛന്ദോഭിർനിലയനമിദം വാനിലയനം
ന വിജ്ഞാതം ജ്ഞാതം സകൃദപി നമോ ജ്യേഷ്ഠ ശിവ തേ ॥10॥
തവാഭൂത്സത്യം ചാനൃതമപി ച സത്യം കൃതമഭൂദൃതം
സത്യം സത്യം തദപി ച യഥാ രൂപമഖിലം ।
യതഃ സത്യം സത്യം ശമമപി സമസ്തം തവ വിഭോ
കൃതം സത്യം സത്യാനൃതമപി നമോ രുദ്ര ശിവ തേ ॥11॥
തവാമേയം മേയം യദപി തദമേയം വിരചിതം
ന വാമേയം മേയം രചിതമപി മേയം വിരചിതും ।
ന മേയം മേയം തേ ന ഖലു പരമേയം പരമയം
ന മേയം ന നാമേയം വരമപി നമോ ദേവ ശിവ തേ ॥12॥
തവാഹാരം ഹാരം വിദിതമവിഹാരം വിരഹസം
നവാഹാരം ഹാരം ഹര ഹരസി ഹാരം ന ഹരസി ।
ന വാഹാരം ഹാരം പരതരവിഹാരം പരതരം
പരം പാരം ജാനേ നഹി ഖലു നമോ വിശ്വശിവ തേ ॥13॥
യദേതത്തത്ത്വം തേ സകലമപി തത്ത്വേന വിദിതം
ന തേ തത്ത്വം തത്ത്വം വിദിതമപി തത്ത്വേന വിദിതം ।
ന ചൈതത്തത്ത്വം ചേന്നിയതമപി തത്ത്വം കിമു ഭവേ
ന തേ തത്ത്വം തത്ത്വം തദപി ച നമോ വേദ്യ ശിവ തേ ॥14॥
ഇദം രൂപം രൂപം സദസദമലം രൂപമപി ചേ-
ന്ന ജാനേ രൂപം തേ തരതമവിഭിന്നം പരതരം ।
യതോ നാന്യദ്രൂപം നിയതമപി വേദൈർനിഗദിതം
ന ജാനേ സർവാത്മൻ ക്വചിദപി നമോഽനന്ത ശിവ തേ ॥15॥
ംഅഹദ്ഭൂതം ഭൂതം യദപി ന ച ഭൂതം തവ വിഭോ
സദാ ഭൂതം ഭൂതം കിമു ന ഭവതോ ഭൂതവിഷയേ ।
യദാഭൂതം ഭൂതം ഭവതി ഹി ന ഭവ്യം ഭഗവതോ
ഭവാഭൂതം ഭാവ്യം ഭവതി ന നമോ ജ്യേഷ്ഠ ശിവ തേ ॥16॥
വശീഭൂതാ ഭൂതാ സതതമപി ഭൂതാത്മകതയാ
ന തേ ഭൂതാ ഭൂതാസ്തവ യദപി ഭൂതാ വിഭുതയാ ।
യതോ ഭൂതാ ഭൂതാസ്തവ തു ന ഹി ഭൂതാത്മകതയാ
ന വാ ഭൂതാ ഭൂതാഃ ക്വചിദപി നമോ ഭൂത ശിവ തേ ॥17॥
ന തേ മായാമായാ സതതമപി മായാമയതയാ
ധ്രുവം മായാമായാ ത്വയി വര ന മായാമയമപി ।
യദാ മായാമായാ ത്വയി ന ഖലു മായാമയതയാ
ന മായാമായാ വാ പരമയ നമസ്തേ ശിവ നമഃ ॥18॥
യതന്തഃ സംവേദ്യം വിദിതമപി വേദൈർന വിദിതം
ന വേദ്യം വേദ്യം ചേന്നിയതമപി വേദ്യം ന വിദിതം ।
തദേവേദം വേദ്യം വിദിതമപി വേദാന്തനികരൈഃ
കരാവേദ്യം വേദ്യം ജിതമിതി നമോഽതർക്യ ശിവ തേ ॥19॥
ശിവം സേവ്യം ഭാവം ശിവമതിശിവാകാരമശിവം
ന സത്യം ശൈവം തച്ഛിവമിതി ശിവം സേവ്യമനിശം ।
ശിവം ശാന്തം മത്വാ ശിവപരമതത്ത്വം ശിവമയം
ന ജാനേ രൂപത്വം ശിവമിതി നമോ വേദ്യ ശിവ തേ ॥20॥
യദജ്ഞാത്വാ തത്ത്വം സകലമപി സംസാരപതിതം
ജഗജ്ജന്മാവൃത്തിം ദഹതി സതതം ദുഃഖനിലയം ।
യദേതജ്ജ്ഞാത്വൈവാവഹതി ച നിവൃത്തിം പരതരാം
ന ജാനേ തത്തത്ത്വം പരമിതി നമോ വേദ്യ ശിവ തേ ॥21॥
ന വേദം യദ്രൂപം നിഗമവിഷയം മംഗളകരം
ന ദൃഷ്ടം കേനാപി ധ്രുവമിതി വിജാനേ ശിവ വിഭോ ।
തതശ്ചിത്തേ ശംഭോ നഹി മമ വിഷാദോഽഘവികൄത്തിഃ
പ്രയത്നല്ലബ്ധേഽസ്മിന്ന കിമപി നമഃ പൂർണ ശിവ തേ ॥22॥
തവാകർണ്യാഗൂഢം യദപി പരതത്ത്വം ശ്രുതിപരം
തദേവാതീതം സന്നയനപദവീം നാത്ര തനുതേ ।
കദാചിത്കിഞ്ചിദ്വാ സ്ഫുരതി കതിധാ ചേതസി തവ
സ്ഫുരദ്രൂപം ഭവ്യം ഭവഹര പരാവേദ്യ ശിവ തേ ॥23॥
ത്വമിന്ദുർഭാനുസ്ത്വം ഹുതഭുഗസി വായുശ്ച സലിലം
ത്വമേവാകാശോഽസി ക്ഷിതിരസി തഥാഽഽത്മാഽസി ഭഗവൻ ।
തതഃ സർവാകാരസ്ത്വമസി ഭവതോ ഭിന്നമനഘാന്ന
തത്സത്യം സത്യം ത്രിനയന നമോഽനന്ത ശിവ തേ ॥24॥
വിധും ധത്സേ നിത്യം ശിരസി മൃദുകണ്ഠോഽപി ഗരളം
നവം നാഗാഹാരം ഭസിതമമലം ഭാസുരതനും ।
കരേ ശൂലം ഭാലേ ജ്വലനമനിശം തത്കിമിതി തേ
ന തത്ത്വം ജാനേഽഹം ഭവഹര നമഃ കുർപ ശിവ തേ ॥25॥
തവാപാംഗഃ ശുദ്ധോ യദി ഭവതി ഭവ്യേ ശുഭകരഃ
കദാചിത്ത്കസ്മിംശ്ചില്ലധുതരനരേ വിപ്രഭവതി ।
സ ഏവൈതാല്ലോകാൻ രചയിതുമലം സാപി ച മഹാൻ-
കൃപാധാരോഽയം സുകയതി നമോഽനന്ത ശിവ തേ ॥26॥
ഭവന്തം ദേവേശം ശിവമിതരഗീർവാണസദൃശം
പ്രമാദാദ്യഃ കശ്ചിദ്യദി യദപി ചിത്തേഽപി മനുതേ ।
സ ദുഃഖം ലബ്ധ്വാഽന്തേ നരകമപി യാതി ധ്രുവമിദം
ധ്രുവം ദേവാരാധ്യാമിതഗുണ നമോഽനന്ത ശിവ തേ ॥27॥
പ്രദോഷേ രത്നാഢ്യേ മൃദുലതരസിംഹാസനവരേ
ഭവാനീമാരൂഢാമസകൃദപി സംവീക്ഷ്യ ഭവതാ ।
കൃതം സമ്യങ്നാഠ്യം പ്രഥിതമിതി വേദോഽപി ഭവതി
പ്രഭാവഃ കോ വാഽയം തവ ഹര നമോ ദീപ ശിവ തേ ॥28॥
ശ്മശാനേ സഞ്ചാരഃ കിമു ശിവ ന തേ ക്വാപി ഗമനം
യതോ വിശ്വം വ്യാപ്യാഖിലമപി സദാ തിഷ്ഠതി ഭവാൻ ।
വിഭും നിത്യം ശുദ്ധം ശിവമുപഹതം വ്യാപകമിതി
ശ്രുതിഃ സാക്ഷാദ്വക്തി ത്വയമപി നമഃ ശുദ്ധ ശിവ തേ ॥29॥
ധനുർമേരുഃ ശേഷോ ധനുവരഗുണോ യാനമവനി-
സ്തവൈവേദം ചക്രം നിഗമനികരാ വാജിനികരാഃ ।
പുരോലക്ഷ്യം യന്താ വിധിരിപുഹരിശ്ചേതി നിഗമഃ
കിമേവം ത്വന്വേഷ്യോ നിഗദതി നമഃ പൂർണ ശിവ തേ ॥30॥
മൃദുഃ സത്ത്വം ത്വേതദ്ഭവമനഘയുക്തം ച രജസാ
തമോയുക്തം ശുദ്ധം ഹരമപി ശിവം നിഷ്കളമിതി ।
വദത്യേകോ വേദസ്ത്വമസി തദുപാസ്യം ധ്രുവമിദം
ത്വമോങ്കരാകാരോ ധ്രുവമിതി നമോഽനന്ത ശിവ തേ ॥31॥
ജഗത്സുപ്തിം ബോധം വ്രജതി ഭവതോ നിർഗതമപി
പ്രവൃത്തിം വ്യാപരം പുനരപി സുഷുപ്തിം ച സകലം ।
ത്വദന്യം ത്വത്പ്രേക്ഷ്യം വ്രജതി ശരണം നേതി നിഗമോ
വദത്യദ്ധാ സർവഃ ശിവ ഇതി നമഃ സ്തുത്യ ശിവ തേ ॥32॥
ത്വമേവാലോകാനാമധിപതിരുമാനാഥ ജഗതാം ശരണ്യഃ
പ്രാപ്യസ്ത്വം ജലനിധിരിവാനന്തപയസാം ।
ത്വദന്യോ നിർവാണം തട ഇതി ച നിർവാണയതിരപ്യതഃ
സർവോത്കൃഷ്ടസ്ത്വമസി ഹി നമോ നിത്യ ശിവ തേ ॥33॥
തവൈവാംശോ ഭാനുസ്തപതി വിധുരപ്യേതി പവനഃ
പവത്യേഷോഽഗ്നിശ്ച ജ്വലതി സലിലം ച പ്രവഹതി ।
തവാജ്ഞാകാരിത്വം സകലസുരവർഗസ്യ സതതം
ത്വമേക: സ്വാതന്ത്ര്യം വഹസി ഹി നമോഽനന്ത ശിവ തേ ॥34॥
സ്വതന്ത്രോഽയം സോമഃ സകലഭുവനൈകപ്രഭുരയം
നിയന്താ ദേവാനാമപി ഹര നിയന്താസി ന പരഃ ।
ശിവഃ ശുദ്ധാ മായാരഹിത ഇതി വേദോഽപി വദതി
സ്വയം താമാശാസ്യ ത്രയഹര നമോഽനന്ത ശിവ തേ ॥35॥
നമോ രുദ്രാനന്താമരവര നമഃ ശങ്കര വിഭോ
നമോ ഗൗരീനാഥ ത്രിനയന ശരണ്യാംഘ്രികമല ।
നമഃ ശർവഃ ശ്രീമന്നനഘ മഹദൈശ്വര്യനിലയ
സ്മരാരേ പാപാരേ ജയ ജയ നമഃ സേവ്യ ശിവ തേ ॥ 36॥
മഹാദേവാമേയാനഘഗുണഗണപ്രാമവസത-
ന്നമോ ഭൂയോ ഭൂയഃ പുനരപി നമസ്തേ പുനരപി ।
പുരാരാതേ ശംഭോ പുനരപി നമസ്തേ ശിവ വിഭോ
നമോ ഭൂയോ ഭൂയഃ ശിവ ശിവ നമോഽനന്ത ശിവ തേ ॥37॥
കദാചിദ്ഗണ്യന്തേ നിബിഡനിയതവൃഷ്ടികണികാഃ
കദാചിത്തത്ക്ഷേത്രാണ്യപി സികതലേശം കുശലിനാ ।
അനന്തൈരാകല്പം ശിവ ഗുണഗണശ്ചാരുരസനൈ-
ര്ന ശക്യം തേ നൂനം ഗണയിതുമുഷിത്വാഽപി സതതം ॥38॥
മയാ വിജ്ഞായൈഷാഽനിശമപി കൃതാ ജേതുമനസാ
സകാമേനാമേയാ സതതമപരാധാ ബഹുവിധാഃ ।
ത്വയൈതേ ക്ഷന്തവ്യാഃ ക്വചിദപി ശരീരേണ വചസാ
കൃതൈർനൈതൈർനൂനം ശിവ ശിവ കൃപാസാഗര വിഭോ ॥39॥
പ്രമാദാദ്യേ കേചിദ്വിതതമപരാധാ വിധിഹതാഃ
കൃതാഃ സർവേ തേഽപി പ്രശമമുപയാന്തു സ്ഫുടതരം ।
ശിവഃ ശ്രീമച്ഛംഭോ ശിവശിവ മഹേശേതി ച ജപൻ
ക്വചില്ലിംഗാകാരേ ശിവ ഹര വസാമി സ്ഥിരതരം ॥40॥
ഇതി സ്തുത്വാ ശിവം വിഷ്ണുഃ പ്രണമ്യ ച മുഹുർമുഹുഃ ।
നിർവിണ്ണോ ന്യവസന്നൂനം കൃതാഞ്ജലിപുടഃ സ്ഥിരം ॥41॥
തദാ ശിവഃ ശിവം രൂപമാദായോവാച സർവഗഃ ।
ഭീഷയന്നഖിലാൻഭൂതാൻ ഘനഗംഭീരയാ ഗിരാ ॥42॥
മദീയം രൂപമമലം കഥം ജ്ഞേയം ഭവാദൃശൈഃ ।
യത്തു വേദൈരവിജ്ഞാതമിത്യുക്ത്വാഽന്തർദധേ ശിവഃ ॥43॥
തതഃ പുനർവിധിസ്തത്ര തപസ്തപ്തും സമാരഭത് ।
വിഷ്ണുശ്ച ശിവതത്ത്വസ്യ ജ്ഞാനാർഥമതിയത്നതഃ ॥44॥
താദൃശീ ശിവ മേ വാച്ഛാ പൂജായിത്വാ വദാമ്യഹം ।
നാന്യോ മയാഽർച്യോ ദേവേഷു വിനാ ശംഭും സനാതനം ॥ 45॥
ത്വയാപി ശാങ്കരം ലിംഗം പൂജനീയം പ്രയത്നതഃ ।
വിഹായൈവാന്യദേവാനാം പൂജനം ശേഷ സർവദാ ॥46॥
ഇതി ശ്രീസ്കന്ദപുരാണേ വിഷ്ണുവിരചിതം ശിവമഹിമസ്തോത്രം സമ്പൂർണം ॥