ശ്രീമദപ്പയ്യ ദീക്ഷിത വിരചിതാ
ആത്മാര്പ്പനസ്തുതിഃ

This Page is courtesy of Sanskrit Documents List. Please send your corrections

ശ്രീമദപ്പയ്യ ദീക്ഷിത വിരചിതാ

ആത്മാര്പ്പനസ്തുതിഃ 

കസ്തേ ബോദ്ധും പ്രഭവതി പരം ദേവദേവ പ്രഭാവം
യസ്മാദിത്ഥം വിവിധരചനാ സൃഷ്ടിരേഷാ ബഭൂവ |
ഭക്തിഗ്രാഹ്യസ്ത്വമസി തദപി ത്വാമഹം ഭക്തിമാത്രാത്
സ്തോതും വാഞ്ഛാമ്യതിമഹദിദം സാഹസം മേ സഹസ്വ || ൧ ||

ക്ഷിത്യാദിനാമവയവവതാം നിശ്ചിതം ജന്മ താവത്
തന്നാസ്ത്യേവ ക്വചന കലിതം കര്ത്രധിഷ്ടാനഹീനമ് |
നാധിഷ്ടാതും പ്രഭവതി ജഡോ നാപ്യനീശശ്ച ഭാവഃ
തസ്മാദാദ്യസ്ത്വമസി ജഗതാം നാഥ ജാനേ വിധാതാ || ൨ ||

ഇന്ദ്രം മിത്രം വരുണമനിലം പദ്മജം വിഷ്ണുമീശം
പ്രാഹുസ്തേ തേ പരമശിവ തേ മായയാ മോഹിതാസ്ത്വാമ് |
ഏതൈഃ സാര്ധം സകലമപി യച്ഛക്തിലേശേ സമാപ്തം
സ ത്വം ദേവഃ ശ്രുതിഷു വിദിതഃ ശമ്ഭുരിത്യാദിദേവഃ || ൩ ||

ആനന്ദാബ്ധേഃ കിമപി ച ഘനീഭാവമാസ്ഥായ രൂപം
ശക്ത്യാ സാര്ധം പരമമുമയാ ശാശ്വതം ഭോഗമിച്ഛന് |
അധ്വാതീതേ ശുചിദിവസകൃത്കോതിദീപ്രേ കപര്ദിന്
ആദ്യേ സ്ഥാനേ വിഹരസി സദാ സേവ്യമാനോ ഗണേശൈഃ || ൪ ||

ത്വം വേദാന്തൈര്വിവിധമഹിമാ ഗീയസേ വിശ്വനേതഃ
ത്വം വിപ്രാദ്യൈര്വരദ നിഖിലൈരിജ്യസേ കര്മഭിഃ സ്വൈഃ |
ത്വം ദൃഷ്ടാനുശ്രവികവിഷയാനന്ദമാത്രാവിതൃഷ്ണൈഃ
അന്തര്ഗ്രന്ഥിപ്രവിലയകൃതേ ചിന്തയസേ യോഗിബൃന്ദൈഃ || ൫ ||

ധ്യായന്തസ്ത്വാം കതിചന ഭവം ദുസ്തരം നിസ്തരന്തി
ത്വത്പാദാബ്ജം വിധിവദിതരേ നിത്യമാരാധയന്തഃ |
അന്യേ വര്ണാശ്രമവിധിരതാഃ പാലയന്തരസ്ത്വദാജ്ഞാം
സര്വമ് ഹിത്വാ ഭവജലനിധാവേഷ മജ്ജാമി ഘോരേ || ൬ ||

ഉത്പദ്യാപി സ്മരഹര മഹത്യുത്തമാനാം കുലേഽസ്മിന്
ആസ്വാദ്യ ത്വന്മഹിമജലധേരപ്യഹം ശീകരാണൂന് |
ത്വത്പാദാര്ചാവിമുഖഹൃദയശ്ചാപലാദിന്ദ്രിയാണാം
വ്യഗ്രസ്തുച്ഛേഷ്വഹഹ ജനനം വ്യര്ഥയാമ്യേഷ പാപഃ || ൭ ||

അര്കദ്രോണപ്രഭൃതികുസുമൈരര്ചനം തേ വിധേയം
പ്രാപ്തം തേന സ്മരഹര ഫലം മോക്ഷസാമ്രാജ്യലക്ഷ്മീഃ |
ഏതജ്ജാനന്നപി ശിവ ശിവ വ്യര്ഥയന്കാലമാത്മന്
ആത്മദ്രോഹീ കരണവിവസോ ഭൂയസാഽധഃ പതാമി || ൮ ||

കിം വാ കുര്വേ വിഷമവിഷയസ്വൈരിണാ വൈരിണാഹം
ബദ്ധഃ സ്വാമിന് വപുഷി ഹൃദയഗ്രന്ഥിനാ സാര്ധമസ്മിന് |
ഉക്ഷ്ണാ ദര്പജ്വരഭരജുഷാ സാകമേകത്ര ബദ്ധഃ
ശ്രാമ്യന്വത്സഃ സ്മരഹര യുഗേ ധാവതാ കിം കരോതു || ൯ ||

നാഹം രോദ്ധും കരണനിചയം ദുര്നയം പാരയാമി
സ്മാരം സ്മാരം ജനിപഥരുജം നാഥ സീദാമി ഭീത്യാ |
കിം വാ കുര്വേ കിമുചിതമിഹ ക്വാദ്യ ഗച്ഛാമി ഹന്ത
ത്വത്പാദാബ്ജപ്രപദനമൃതേ നൈവ പശ്യാമ്യുപായമ് || ൧൦ ||

ഉല്ലങ്ഘ്യാജ്ഞാമുഡുപതികലാചൂഡ തേ വിശ്വവന്ദ്യ
ത്യക്താചാരഃ പശുവദധുനാ മുക്തലജ്ജശ്ചരാമി |
ഏവം നാനാവിധഭവതതിപ്രാപ്തദീര്ഘാപരാധഃ
ക്ലേശാമ്ഭോധിം കഥമഹമൃതേ ത്വത്പ്രസദാത്തരേയമ് || ൧൧ ||

ക്ഷാമ്യസ്യേവ ത്വമിഹ കരുണാസാഗരഃ കൃത്സ്നമാഗഃ 
സംസാരോത്ഥം ഗിരിശ സഭയപ്രാര്ഥനാദൈന്യമാത്രാത് |
യദ്യപ്യേവം പ്രതികലമഹം വ്യക്തമാഗഃസഹസ്രം
കുര്വന് മൂര്ഖഃ കഥമിവ തഥാ നിസ്ത്രപഃ പ്രാര്ഥയേയ || ൧൨ ||

സര്വം ക്ഷേപ്തും പ്രഭവതി ജനഃ സംസൃതിപ്രാപ്തമാഗഃ
ചേതഃ ശ്വാസപ്രശമസമയേ ത്വത്പാദാബ്ജേ നിധായ |
തസ്മിന്കാലേ യദി മമ മനോ നാഥ ദോഷത്രയാര്തം
പ്രജ്ഞാഹീനം പുരഹര ഭവേത്തത്കഥം മേ ഘടേത || ൧൩ ||

പ്രാണോത്ക്രാന്തിവ്യതികരദലത്സന്ധിബന്ധേ ശരീരേ
പ്രേമാവേശപ്രസരദമിതാക്രന്ദിതേ ബന്ധുവര്ഗേ |
അന്തഃ പ്രജ്ഞാമപി ശിവ ഭജന്നന്തരായൈരനന്തൈഃ
ആവിദ്ധോഽഹം ത്വയി കഥമിമാമര്പയിഷ്യാമി ബുദ്ധിമ് || ൧൪ ||

അദ്യൈവ ത്വത്പദനലിനയോരര്പയാമ്യന്തരാത്മന്
ആത്മാനം മേ സഹ പരികരൈരദ്രികന്യാധിനാഥ |
നാഹം ബോദ്ധും തവ ശിവ പദം നക്രിയാ യോഗചര്യാഃ
കര്തും ശന്ക്നോമ്യനിതരഗതിഃ കേവലം ത്വാം പ്രപദ്യേ || ൧൫ ||

യഃ സ്രഷ്ടാരം നിഖിലജഗതാം നിര്മമേ പൂര്വമീശഃ
തസ്മൈ വേദാനദിത സകലന്യച്ച സാകം പുരാണൈഃ |
തം ത്വാമാദ്യം ഗുരുമഹമസാവാത്ബുദ്ധിപ്രകാശം
സംസാരാര്തഃ ശരണമധുനാ പാര്വതീശം പ്രപദ്യേ || ൧൬ ||

ബ്രഹ്മാദീന് യഃ സ്മരഹര പശൂന്മോഹപാശേന ബദ്ധ്വാ
സര്വാനേകശ്ചിദിചിദധികഃ കാരയിത്വാഽഽത്മകൃത്യമ് |
യശ്ചൈതേഷു സ്വപദശരണാന്വിദ്യയാ മോചയിത്വാ
സാന്ദ്രാനന്ദം ഗമയതി പരം ധാമ തം ത്വാമ് പ്രപദ്യേ || ൧൭ ||

ഭക്താഗ്ര്യാണാം കഥമപി പരൈയൗചികിത്സ്യാമമര്ത്യൈഃ 
സംസാരാഖ്യാം ശമയതി രുജം സ്വാത്മബോധൗഷധേന |
തം സര്വാധീശ്വര ഭവമഹാദിര്ഘതീവ്രാമയേന
ക്ലിഷ്ടോഽഹം ത്വാം വരദ ശരണം യാമി സംസാരവൈദ്യമ് || ൧൮ ||

ധ്യാതോ യത്നാദ്വിജിതകരണൈര്യോഗിഭിര്യോ വിമുക്ത്യൈ (വിമൃഗ്യഃ)
തേഭ്യഃ പ്രാണോത്ക്രമണസമയേ സംനിധായാത്മനൈവ |
തദ്വ്യാചഷ്ടേ ഭവഭയഹരം താരകം ബ്രഹ്മ ദേവഃ
തം സേവേഽഹം ഗിരിശ സതതം ബ്രഹ്മവിദ്യാഗുരും ത്വാമ് || ൧൯ ||

ദാസോഽസ്മീതി ത്വയീ ശിവ മയാ നിത്യസിദ്ധം നിവേദ്യം
ജാനാസ്യേതത്വമപി യദഹം നിര്ഗതിഃ സംഭ്രമാമി |
നാസ്ത്യേവാന്യന്മമ കിമപി തേ നാഥ വിജ്ഞാപനീയം 
കാരുണ്യാന്മേ ശരണവരണം ദീനവൃത്തേര്ഗൃഹാണ || ൨൦ ||

ബ്രഹ്മോപേന്ദ്രപ്രഭൃതിഭിരപി സ്വേപ്സിതപ്രാര്ഥനായ
സ്വാമിന്നഗ്രേ ചിരമവസരസ്തോഷയദ്ഭിഃ പ്രതീക്ഷ്യഃ |
ദ്രാഗേവ ത്വാം യദിഹ ശരണം പ്രാര്ഥയേ കീടകല്പഃ
തദ്വിശ്വാധീശ്വര തവ കൃപാമേവ വിശ്വസ്യ ദീനേ || ൨൧ ||

കര്മജ്ഞാനപ്രചയമഖിലം ദുഷ്കരം നായ പശ്യന്
പാപാസക്തം ഹൃദയമപി ചാപാരയന്സന്നിരോദ്ധുമ് |
സംസാരാഖ്യേ പുരഹര മഹത്യന്ധകൂപേ വിഷീദന്
ഹസ്താലമ്ബം പ്രപദനമിദം പ്രാപ്യതേ നിര്ഭയോഽസ്മി || ൨൨ ||

ത്വാമേവൈകം ഹതജനിയഥേ പാന്ഥമസ്മിന്പ്രപഞ്ചേ
മത്വാ ജന്മപ്രചയജലധേഃ ബിഭ്യതഃ പാരശൂന്യാത് |
യത്തേ ധന്യാഃ സുരവര മുഖം ദക്ഷിണം സംശ്രയന്തി
ക്ലിഷ്ടമ് ഘോരം ചിരമിഹ ഭവേ തേന പാഹി നിത്യമ് || ൨൩ ||

ഏകോഽസി ത്വം ജനിമതാമീശ്വരോ ബന്ധമുക്ത്യോഃ
ക്ലേശാങ്ഗാരാവലിഷു ലുഠതഃ കാ ഗതിസ്ത്വാം വിനാ മേ |
തസ്മാദസ്മിന്നിഹ പശുപതേ ഘോരജന്മപ്രവാഹേ
ഖിന്നം ദൈന്യാകരമതിഭയം മാമ് ഭജസ്വ പ്രപന്നമ് || ൨൪ ||

യോ ദേവാനാം പ്രഥമമശുഭദ്രാവകോ ഭക്തിഭാജാം
പൂര്വം വിശ്വാധിക ശതധൃതിം ജായമാനം മഹര്ഷിഃ |
ദൃഷ്ട്യാപശ്യത്സകലജഗതീസൃഷ്ടിസാമര്ഥ്യദാത്ര്യാ
സ ത്വം ഗ്രന്ഥിപ്രവിലയകൃഥേ വിദ്യയാ യോജയാസ്മാന് || ൨൫ ||

യദ്യാകാശം ശുഭദ മനുജാശ്ചര്മവദ്വേഷ്ടയേയുഃ
ദുഃഖസ്യാന്തം തദപി പുരുഷസ്ത്വാമവിജ്ഞായ നൈതി |
വിജ്ഞാനം ച ത്വയി ശിവ ഋതേ ത്വത്പ്രസാദാന്ന ലഭ്യം
തദ്ദുഃഖാര്തഃ കമിഹ ശരണം യാമി ദേവം ത്വദന്യമ് || ൨൬ ||

കിം ഗൂഢാര്ഥൈരകൃതകവചോഗുഭ്ഫനൈഃ കിം പുരാണൈഃ
തന്ത്രാദ്യൈര്വാ പുരുഷമതിഭിര്ദുര്നിരൂപ്യൈകമത്യൈഃ |
കിം വാ ശാസ്ത്രൈരഫലകലഹോല്ലാസമാത്രപ്രധാനൈഃ
വിദ്യാ വിദ്യേശ്വര കൃതധിയാം കേവലം ത്വത്പ്രസാദാത് || ൨൭ ||

പാപിഷ്ടോഽഹം വിഷ്യചപലഃ സന്തതദ്രോഹശാലീ
കാര്പണ്യൈകസ്ഥിരനിവസതിഃ പുണ്യഗന്ധാനഭിജ്ഞഃ |
യദ്യപ്യേവം തദപി ശരണം ത്വത്പദാബ്ജം പ്രപന്നം
നൈനം ദീനം സ്മരഹര തവോപേക്ഷിതും നാഥ യുക്തമ് || ൨൮ ||

ആലോച്യൈവം യദി മയി ഭവാന് നാഥ ദോഷാനനന്താന് 
അസ്മത്പാദാശ്രയണപദവീം നാര്ഹതീതി ക്ഷിപേന്മാമ് |
അദ്യൈവേമം ശരണവിരഹാദ്വിദ്ധി ഭീത്യൈവ നഷ്ടം
ഗ്രാമോ ഗൃഹ്ണാത്യാഹിതതനയം കിം നു മാത്രാ നിരസ്തമ് || ൨൯ ||

ക്ഷന്തവ്യം വാ നിഖിലമപി മേ ഭൂതഭാവി വ്യലീകം 
ദുര്വ്യാപാരപ്രവണമഥവാ ശിക്ഷണീയം മനോ മേ |
ന ത്വേവാര്ത്യാ നിരതിശയയാ ത്വത്പദാബ്ജം പ്രപന്നം 
ത്വദ്വിന്യസ്താഖിലഭരമമും യുക്തമീശ പ്രഹാതുമ് || ൩൦ ||

സര്വജ്ഞസ്ത്വം നിരൂപധികൃപാസാഗരഃ പൂര്ണശക്തിഃ
കസ്മദേനം ന ഗണയസി മാമാപദബ്ധൗ നിമഗ്നമ് |
ഏകം പാപാത്മകമപി  രൂജാ സര്വതോഽന്യന്തദീനം
ജന്തും യദ്യുദ്ധരസി ശിവ കസ്താവതാതിപ്രസങ്ഗഃ || ൩൧ ||

അത്യന്താര്തിവ്യഥിതമഗതിം ദേവ മാമുദ്ധരേതി
ക്ഷുണ്ണോ മാര്ഗസ്ത്വ ശിവ പുരാ കേന വാഽനാഥനാഥ |
കാമാലമ്ബേ ബത തദധികാം പ്രാര്ഥനാരീതിമന്യാം 
ത്രായസ്വൈനം സപദി കൃപയാ വസ്തുതത്ത്വം വിചിന്ത്യ || ൩൨ ||

ഏതാവന്തം ഭ്രമണനിയയം പ്രാപിതോഽഹം വരാകഃ
ശ്രാന്തഃ സ്വാമിന്നഗതിരധുനാ മോചനീയസ്ത്വയാഹമ് |
കൃത്യാകൃത്യവ്യപഗതമതിര്ദീനശാഖാമൃഗോഽയം
സംതാഡ്യൈനം ദശനവിവൃത്തിം പശ്യതസ്തേ ഫലം കിമ് || ൩൩ |

മാതാ താതഃ സുത ഇതി സമാബധ്യ മാം മോഹപാശൈ-
രാപാത്യൈവം ഭവജലനിധൗ ഹാ കിമിശ ത്വയാഽഽപ്തമ് |
ഏതാവന്തം സമയമിയതീമാര്തിമാപാദിതേഽസ്മിന്
കല്യാണി തേ കിമിതി ന കൃപാ കാപി മേ ഭാഗ്യരേഖാ || ൩൪ ||

ഭുങ്ക്ഷേ ഗുപ്തം ബത സുഖനിധിം താത സാധാരണം ത്വം
ഭിക്ഷാവൃത്തിം പരമഭിനയന്മായയാ മാം വിഭജ്യ |
മര്യാദായാഃ സകലജഗതാം നായകഃ സ്ഥാപകസ്ത്വം
യുക്തം കിം തദ്വദ വിഭജനം യോജയസ്വാത്മനാ മാമ് || ൩൫ ||

ന ത്വാ ജന്മപ്രലയജലധേരുദ്ധരാമീതി ചേദ്ധിഃ
ആസ്താം തന്മേ ഭവതു ച ജനിര്യത്ര കുത്രാപി ജാതൗ |
ത്വദ്ഭക്താനാമനിതരസുഖൈഃ പാദധൂലീകിശോരൈഃ
ആരബ്ധം മേ ഭവതു ഭഗവന് ഭാവി സര്വം ശരീരമ് || ൩൬ ||

കീടാ നാഗാസ്തരവ ഇതി വാ കിം ന സന്തി സ്ഥലേഷു
ത്വത്പാദാമ്ഭോരുഹപരിമലോദ്വാഹിമന്ദാനിലേഷു |
തേഷ്വേകം വാ സൃജ പുനരിമം നാഥ ദീനാര്തിഹാരിന്
ആതോഷാന്മാം മൃഡ ഭവമഹാങ്ഗരനദ്യാം ലുഠന്തമ് || ൩൭ ||

കാലേ കണ്ഠസ്ഫുരദസുകലാലേശസത്താവലോക-
വ്യാഗ്രോദഗ്രവ്യസനരുദിതസ്നിഗ്ഘരുദ്ധോപകണ്ഠേ |
അന്തസ്തോദൈരവധി വിരഹിതാമാര്തിമാപദ്യമാനോ-
ഽപ്യങിഘ്രദ്വന്ദ്വേ തവ നിവിശതാമന്തരാത്മന്യമാത്മാ || ൩൮ ||

അന്തര്ബാഷ്പാകുലിതനയനാനന്തരങ്ഗാനപശ്യ-
ന്നഗ്രേ ഘോഷം രുദിതബഹുലം കാതരാണാമശൃണ്വന് |
അത്യുത്ക്രാന്തിശ്രമമഗണയന് അന്തകാലേ കപര്ദിന്
അങിഘ്രദ്വന്ദ്വേ തവനിവിശതാമന്തരാത്മന്മമാത്മാ || ൩൯ ||

ചാരുസ്മേരാനനസരസിജം ചന്ദ്രരേഖാവതംസം
ഫുല്ലമ്മല്ലീകുസുമകലികാദാമസൗഭാഗ്യചോരമ് |
അന്തഃപശ്യാമ്യചലസുതയാ രത്നപീഠേ നിഷണ്ണം
ലോകാതീതം ശുഭദ സതതം രൂപമപ്രാകൃതം തേ || ൪൦ ||

സ്വപ്നേ വാപി സ്വരസവികസദ്ദിവ്യപങ്കേരുഹാഭം
പശ്യേയം കിം തവ പശുപതേ പാദയുഗ്മം കദാചിത് |
ക്വാഹം പാപഃ ക്വ തവ ചരണാലോകഭാഗ്യം തഥാപി
പ്രത്യാശാം മേ ഘ്ടയതി പുനര്വിശ്രുതാ തേഽനുകമ്പാ || ൪൧ ||

ഭിക്ഷാവൃത്തിം ചര പിതൃവനേ ഭൂതസങ്ഘൈര്ഭ്രമേദം
വിജ്ഞാതം തേ ചരിതമഖിലം വിപ്രലിപ്സോഃ കപാലിന് |
ആവൈകുണ്ഠദ്രുഹിണമഖിലപ്രാണിനാമീശ്വരസ്ത്വം
നാഥ സ്വപ്നേഽപ്യഹമിഹ ന തേ പാദപദ്മം ത്യജാമി || ൪൨ ||


വിഹര പിതൃവനേ വാ വിശ്വപാരേ പുരേ വാ
രജതഗിരിതടേ വാ രത്നസാനുസ്ഥലേ വാ |
ദിശ ഭവദുപകണ്ഠം ദേഹി മേ ഭൃത്യഭാവം
പരമശിവ തവ ശ്രീപാദുകാവാഹകാനാം || ൪൪ ||

വിവിധമപി ഗുണൈഘം വേദയന്ത്യര്ഥവാദാഃ
പരിമിതവിഭവാനാം പാമരാണാം സുരാണാമ് |
തനുഹിമകരമൗലേ താവതാ തത്പരത്വേ
കതി കതി ജഗദീശാഃ കല്പിതാ നോ ഭവേയുഃ || ൪൫ ||

ബലമബലമമീഷാം ബല്ബജാനാം വിചിന്ത്യം
കഥമപി ശിവ കാലക്ഷേപമാത്രപ്രധാനൈഃ |
നിഖിലമപി രഹസ്യം നാഥ നിഷ്കൃഷ്യ സാക്ഷാത്
സരസിജഭവമുഖ്യൈഃ സാധിതം നഃ പ്രമാണമ് || ൪൬ ||

ന കിംചിന്മേനേഽതഃ സമഭിലഷണീയം ത്രിഭുവനേ
സുഖം വാ ദുഃഖം വാ മമ ഭവതു യദ്ഭാവി ഭഗവന് |
സമുന്മീലത്പാഥോരുഹകുഹരസൗഭാഗ്യമുഷിതേ
പദദ്വന്ദ്വേ ചേതഃ പരിചയമുപേയാന്മമ സദാ || ൪൭ ||

ഉദരഭരണമാത്രം സാധ്യമുദ്ദിശ്യ നീചേ-
ഷ്വസകൃദുംപനിഷന്ധാദാഹിതോച്ഛിഷ്ടഭാവാമ് |
അഹമിഹ നുതിഭങ്ഗീമര്പയിത്വോപഹാരം
തവ ചരണസരോജേ താതജാതോപരാധീ || ൪൮ ||

സര്വം സദാശിവ സഹസ്വ മമാപരാധം
മഗ്നം സമുദ്ധര മഹത്യമുമാപദാബ്ധൗ |
സര്വാത്മനാ തവ പദാമ്ബുജമേവ ദീനഃ
സ്താംമിന്നനന്യശരണഃ ശരണം ഗതോഽസ്മി || ൪൯ ||

ആത്മാര്പണസ്തുതിരിയം ഭഗവന്നിബദ്ധാ
യദ്യപ്യനന്യമനസാ ന മയാ തഥാഽപി |
വാചാഽപി കേവലമയം ശരണം വൃണീതേ
ദീനോ വരാക ഇതി രക്ഷ കൃപാനിധേ മാമ് || ൫൦ ||