Shivakeshadi Padanta Varnana Stotram

---

શિવકેશાદિ પાદાન્ત વર્ણન સ્તોત્રમ

દેયાસુર્મૂર્ધ્નિ રાજત્સરસસુરસરિત્પારપર્યન્તનિર્યત-
પ્રાંશુસ્તમ્બાઃ પિશઙ્ગાસ્તુલિતપરિણતારક્તશાલીલતા વઃ | 
દુર્વારાપત્તિગર્તશ્રિતનિખિલજનોત્તારણે રજ્જુભૂતા 
ઘોરાઘોર્વીરુહાલીદહનશિખિશિખાઃ શર્મ શાર્વાઃ કપર્દાઃ ||૧|| 

કુર્વન્નિર્વાણમાર્ગપ્રગમપરિલસદ્રૂપ્યસોપાનશઙ્કાં  
શક્રારીણાં પુરાણાં ત્રયવિજયકૃતસ્પષ્ટરેખાયમાણમ | 
અવ્યાદવ્યાજમુચ્ચૈરલિકહિમધરાધિત્યકાન્તસ્ત્રિધોદ્ય-
જ્જાહ્નવ્યાભં મૃડાનીકમિતરુડુપરુક્પાણ્ડરં વસ્ત્રિપુણ્ડ્રમ ||૨|| 

ક્રુધ્યદ્ગૌરીપ્રસાદાનતિસમયપદાઙ્ગુષ્ઠસઙ્ક્રાન્તલાક્ષા-
બિન્દુસ્પર્ધિ સ્મરારેઃ સ્ફટિકમણિદૃષન્મગ્નમાણિક્યશોભમ | 
મૂર્ધ્ન્યુદ્યદ્દિવ્યસિન્ધોઃ પતિતશફરિકાકારિ વો મસ્તકં 
સ્તાદસ્તોકાપત્તિકઋત્ત્યૈ હુતવહકણિકામોક્ષરૂક્ષં સદાક્ષિ ||૩|| 

ભૂત્યૈ દૃગ્ભૂતયોઃ સ્યાદ્યદહિમહિમરુગ્બિમ્બયોઃ સ્નિગ્ધવર્ણો
દૈત્યૌઘધ્વંસશંસી સ્ફુટ ઇવ પરિવેષાવશેષો વિભાતિ | 
સર્ગસ્થિત્યન્તવૃત્તિર્મયિ સમુપગતેઽતીવ નિર્વૄત્તગર્વં 
શર્વાણીભર્તુરુચ્ચૈર્યુગળમથ દધદ્વિભ્રમં તદ્ભ્રુવોર્વઃ ||૪|| 

યુગ્મે રુક્માઞ્જપિઙ્ગે ગ્રહ ઇવ પિહિતે દ્રાગ્યયોઃ પ્રાગ્દુહિત્રા 
શૈલસ્ય ધ્વાન્તનીલામ્બરરચિતબૃહત્કઞ્ચુકોઽભૂત્પ્રપઞ્ચઃ  | 
તે ત્રૈનેત્રે પવિત્રે ત્રિદશવરઘટામિત્રજૈત્રોગ્રશસ્ત્રે 
નેત્રે નેત્રે ભવેતાં દ્રુતમિહ ભવતામિન્દ્રિયાશ્વાન્નિયન્તુમ ||૫|| 

ચણ્ડીવક્ત્રાર્પણેચ્છોસ્તદનુ ભગવતઃ પાણ્ડુરુક્પાણ્ડુગણ્ડ-
પ્રોદ્યત્કણ્ડૂં વિનેતું વિતનુત ઇવ યે રત્નકોણૈર્વિઘૃષ્ટિમ |
ચણ્ડાર્ચિર્મણ્ડલાભે સતતનતજનધ્વાન્તખણ્ડાતિશૌણ્ડે 
ચાણ્ડીશે તે શ્રિયે સ્તામધિકમવનતાખણ્ડલે કુણ્ડલે વઃ ||૬|| 

ખટ્વાઙ્ગોદગ્રપાણેઃ સ્ફુટવિકટપુટો વક્ત્રરન્ધ્રપ્રવેશ 
પ્રેપ્સૂદઞ્ચત્ફણોરુષ્વસદતિધવળાહીન્દ્રશઙ્કાં દધાનઃ |
યુષ્માકં કમ્રવક્ત્રામ્બુરુહપરિલસત્કર્ણિકાકારશોભઃ 
શશ્વત્ત્રાણાય ભૂયાદલમતિવિમલોત્તુઙ્ગકોણઃ સ ઘોણઃ ||૭|| 

કુધ્યત્યદ્ધા યયોઃ સ્વાં તનુમતિલસતોર્બિમ્બિતાં લક્ષયન્તી 
ભર્ત્રે સ્પર્ધાતિવિઘ્ના મુહુરિતરવધૂશઙ્કયા શૈલકન્યા | 
યુષ્માંસ્તૌ શશ્વદુચ્ચૈરબહુલદશમીશર્વરીશાતિશુભ્રા-
વવ્યાસ્તાં દિવ્યસિન્ધોઃ કમિતુરવનમલ્લોકપાલૌ કપોલૌ ||૮|| 

યો ભાસા ભાત્યુપાન્તસ્થિત ઇવ નિભૃતં કૌસ્તુભો દ્રષ્ટુમિચ્છન
સોત્થસ્નેહાન્નિતાન્તં ગલગતગરળં પત્યુરુચ્ચૈઃ પશૂનામ | 
પ્રોદ્યત્પ્રેમ્ણા યમાર્દ્રા પિબતિ ગિરિસુતા સંપદઃ સાતિરેકા 
લોકાઃ શોણીકૃતાન્તા યદધરમહસા સોઽધરો વો વિધત્તામ ||૯|| 

અત્યર્થં રાજતે યા વદનશશધરાદુદ્ગલચ્ચારુવાણી-
પીયૂષામ્ભઃપ્રવાહપ્રસરપરિલસત્ફેનબિન્દ્વાવલીવ | 
દેયાત્સા દન્તપઙ્ક્તિશ્ચિરમિહ દનુદાયાદદૌવારિકસ્ય 
દ્યુત્યા દીપ્તેન્દુકુન્દચ્છવિરમલતરપ્રોન્નતાગ્રા મુદં વઃ ||૧૦|| 

ન્યક્કુર્વન્નુર્વરાભૃન્નિભઘનસમયોદ્ધુષ્ટમેઘૌઘઘોષં 
સ્ફૂર્જદ્વાર્ધ્યુત્થિતોરુધ્વનિતમપિ પરબ્રહ્મભૂતો ગભીરઃ | 
સુવ્યક્તો વ્યક્તમૂર્તેઃ પ્રકટિતકરણઃ પ્રાણનાથસ્ય સત્યાઃ 
પ્રીત્યા વઃ સંવિદધ્યાત્ફલવિકલમલં જન્મ નાદઃ સ નાદઃ ||૧૧||

ભાસા યસ્ય ત્રિલોકી લસતિ પરિલસત્ફેનબિન્દ્વર્ણવાન્તર-
વ્યામગ્રેવાતિગૌરસ્તુલિતસુરસરિદ્વારિપૂરપ્રસારઃ | 
પીનાત્મા દન્તભાભિર્ભૃશમહહહકારાતિભીમઃ સદેષ્ટાં 
પુષ્ટાં તુષ્ટિં કૃષીષટ સ્ફુટમિહ ભવતામટ્ટહાસોઽષ્ટમૂર્તેઃ ||૧૨|| 

સદ્યોજાતાખ્યમાપ્યં યદુવિમલમુદગ્વર્તિ યદ્વામદેવં 
નામ્ના હેમ્ના સદૃક્ષં જલદનિભમઘોરાહ્વયં દક્ષિણં યત |  
યદ્બાલાર્કપ્રભં તત્પુરુષનિગદિતં પૂર્વમીશાનસંજ્ઞં 
યદ્દિવ્યં તાનિ શમ્ભોર્ભવદભિલષિતં પઞ્ચ દદ્યુર્મુખાનિ ||૧૩|| 

આત્મપ્રેમ્ણો ભવાન્યા સ્વયમિવ રચિતાઃ સાદરં સાંવનન્યા 
મષ્યા તિસ્રઃ સુનીલાઞ્જનનિભગરરેખાઃ સમાભાન્તિ યસ્યામ | 
આકલ્પાનલ્પભાસા ભૃશરુચિરતરા કમ્બુકલ્પાઽમ્બિકાયાઃ 
પત્યુઃ સાત્યન્તમન્તર્વિલસતુ સતતં મન્થરા કન્ધરા વઃ ||૧૪|| 

વક્ત્રેન્દોર્દન્ત લક્ષ્મ્યાશ્ચિરમધરમહાકૌસ્તુભસ્યાપ્યુપાન્તે 
સોત્થાનાં પ્રાર્થયન ય સ્થિતિમચલભુવે વારયન્ત્યૈ નિવેશમ | 
પ્રાયુઙ્ક્તેવાશિષો યઃ પ્રતિપદમમૃતત્વે સ્થિતઃ કાલશત્રોઃ  
કાલં કુર્વન ગલં વો હૃદયમયમલં ક્ષાલયેત્કાલકૂટઃ ||૧૫|| 

પ્રૌઢપ્રેમાકુલાયા દ્દઢતરપરિરમ્ભેષુ પર્વેન્દુમુખ્યાઃ 
પાર્વત્યાશ્ચારુચામીકરવલયપદૈરઙ્કિતં કાન્તિશાલિ | 
રઙ્ગન્નાગાઙ્ગદાઢ્યં સતતમવિહિતં કર્મ નિર્મૂલયેત્ત-
દોર્મૂલં નિર્મલં યદ્ધૃદિ દુરિતમપાસ્યાર્જિતં ધૂર્જટેર્વઃ ||૧૬|| 

કણ્ઠાશ્લેષાર્થમાપ્તા દિવ ઇવ કમિતુઃ સ્વર્ગસિન્ધોઃ પ્રવાહાઃ 
ક્રાન્ત્યૈ સંસારસિન્ધોઃ સ્ફટિકમણિમહાસઙ્ક્રમાકારદીર્ઘાઃ | 
તિર્યગ્વિષ્કમ્ભભૂતાસ્ત્રિભુવનવસતેર્ભિન્નદૈત્યેભદેહા 
બાહાવસ્તા હરસ્ય દ્રુતમિહ નિવહાનંહસાં સંહરન્તુ||૧૭|| 

વક્ષો દક્ષદ્વિષોઽલં સ્મરભરવિનમદ્દક્ષજાક્ષીણવક્ષોજાન્તર-
નિક્ષિપ્તશુમ્ભન્મલયજમિલિતોદ્ભાસિ ભસ્મોક્ષિતં યત | 
ક્ષિપ્રં તદ્રૂક્ષચક્ષુઃ શ્રુતિ ગણફણરત્નૌઘભાભીક્ષ્ણશોભં 
યુષ્માકં શશ્વદેનઃ સ્ફટિકમણિશિલામણ્ડલાભં ક્ષિણોતુ ||૧૮|| 

મુક્તામુક્તે વિચિત્રાકુલવલિલહરીજાલશાલિન્યવાઞ્ચન-
નાભ્યાવર્તે વિલોલદ્ભુજગવરયુતે કાલશત્રોર્વિશાલે | 
યુષ્મચ્ચિત્તત્રિધામા પ્રતિનવરુચિરે મન્દિરે કાન્તિલક્ષ્મ્યાઃ 
શેતાં શીતાંશુગૌરે ચિરતરમુદરક્ષીરસિન્ધૌ સલીલમ ||૧૯|| 

વૈયાઘ્રી યત્ર કૃત્તિઃ સ્ફુરતિ હિમગિરેર્વિસ્તૃતોપત્યકાન્તઃ 
સાન્દ્રાવશ્યાયમિશ્રા પરિત ઇવ વૃતા નીલજીમૂતમાલા | 
આબદ્ધાહીન્દ્રકાઞ્ચીગુણમતિપૃથુલં શૈલજાકીડભૂમિસ્તદ્વો 
નિઃશ્રેયસે સ્યાજ્જઘનમતિઘનં બાલશીતાંશુમૌલેઃ ||૨૦|| 

પુષ્ટાવષ્ટમ્ભભૂતૌ પૃથુતરજઘનસ્યાપિ નિત્યં ત્રિલોક્યાઃ 
સમ્યગ્વૃત્તૌ સુરેન્દ્રદ્વિરદવરકરોદારકાન્તિં દધાનૌ | 
સારાવૂરૂ પુરારેઃ પ્રસભમરિઘટાઘસ્મરૌ ભસ્મશુભ્રૌ
ભક્તૈરત્યાર્દ્રચિત્તૈરધિકમવનતૌ વાઞ્છિતં વો વિધત્તામ ||૨૧|| 

આનન્દાયેન્દુકાન્તોપલરચિતસમુદ્ગાયિતે યે મુનીનાં 
ચિત્તાદર્શં નિધાતું વિદધતિ ચરણે તાણ્ડવાકુઞ્ચનાનિ | 
કાઞ્ચીભોગીન્દ્રમૂર્ધ્ના પ્રતિમુહુરુપધાનાયમાને ક્ષણં તે
કાન્તે સ્તામન્તકારેર્દ્યુતિવિજિતસુધાભાનુની જાનુની વઃ ||૨૨|| 

મઞ્જીરીભૂતભોગિપ્રવરગણફણામણ્ડલાન્તર્નિતાન્ત-
વ્યાદીર્ઘાનર્ઘરત્નદ્યુતિકિસલયિતે સ્તૂયમાને દ્યુસદ્ભિઃ | 
બિભ્રત્યૌ વિમ્રમં વઃ સ્ફટિકમણિબૃહદ્દણ્ડવદ્ભાસિતે યે 
જઙ્ઘે શઙ્ખેન્દુશુભ્રે ભૃશમિહ ભવતાં માનસે શૂલપાણેઃ ||૨૩|| 

અસ્તોકસ્તોમશસ્ત્રૈરપચિતિમમલાં ભૂરિભાવોપહારૈઃ 
કુર્વદ્ભિઃ સર્વદોચ્ચૈઃ સતતમભિવૃતૌ બ્રહ્મવિદ્દેવલાદ્યૈઃ | 
સમ્યક્સમ્પૂજ્યમાનાવિહ હૃદિ સરસીવાનિશં યુષ્મદીયે 
શર્વસ્ય ક્રીડતાં  તૌ પ્રપદવરબૃહત્કચ્છપાવચ્છભાસૌ ||૨૪||

યાઃ સ્વસ્યૈકાંશપાતાદિતિબહલગલદ્રક્તવક્ત્રં પ્રણુન્ન-
પ્રાણં પ્રાક્રોશયન્પ્રાઙ નિજમચલવરં ચાલયન્તં દશાસ્યમ | 
પાદાઙ્ગુલ્યો દિશન્તુ દ્રુતમયુગદશઃ કલ્મષપ્લોષકલ્યાઃ 
કલ્યાણં ફુલ્લમાલ્યપ્રકરવિલસિતા વઃ પ્રણદ્ધાહિવલ્લ્યઃ ||૨૫|| 

પ્રહ્વપ્રાચીનબર્હિઃપ્રમુખસુરવરપ્રસ્ફુરન્મૌલિસક્ત-
જ્યાયોરત્નોત્કરોસ્ત્રૈરવિરતમમલા ભૂરિનીરાજિતા યા | 
પ્રોદગ્રાગ્રા પ્રદેયાત્તતિરિવ રુચિરા તારકાણાં નિતાન્તં 
નીલગ્રીવસ્ય પાદામ્બુરુહવિલસિતા સા નખાલીઃ સુખં વઃ ||૨૬||  

સત્યાઃ સત્યાનનેન્દાવપિ સવિધગતે યે વિકાસં દધાતે 
સ્વાન્તે સ્વાં તે લભન્તે શ્રિયમિહ સરસીવામરા યે દધાનાઃ| 
લોલં લોલમ્બકાનાં કુલમિવ સુધિયાં સેવતે યે સદા સ્તાં 
ભૂત્યૈ ભૂત્યૈણપાણેર્વિમલતરરુચસ્તે પદામ્ભોરુહે વઃ ||૨૭|| 

યેષાં રાગાદિદોષાક્ષતમતિ યતયો યાન્તિ મુક્તિપ્રસાદા-
દ્યે વા નમ્રાત્મમૂર્તિદ્યુસદૃશિપરિષન્મૂર્ધ્નિ શેષાયમાણાઃ | 
શ્રીકણ્ઠસ્યારુણોદ્યચ્ચરણસરસિજપ્રોત્થિતાસ્તે ભવાખ્યાત-
પારાવારાચ્ચિરં વો દુરિતહતિકૃતસ્તારયેયુઃ પરાગાઃ ||૨૮|| 

ભૂમ્ના યસ્યાસ્તસીમ્ના ભુવનમનુસૃતં યત્પરં ધામ ધામ્નાં 
સામ્નામામ્નાયતત્ત્વં યદપિ ચ પરમં યદ્ગુણાતીતમાદ્યમ | 
યચ્ચાંહોહન્નિરીહં ગગનમિતિ મુહુઃ પ્રાહુરુચ્ચૈર્મહાન્તો 
માહેશં તન્મહો મે મહિતમહરહર્મોહરોહં નિહન્તુ ||૨૯|| 

ઇતિ શ્રીમત્પરમહંસપરિવ્રાજકાચાર્યસ્ય શ્રીગોવિન્દભગવત્પાદશિષ્યસ્ય 
શ્રીમચ્છઙ્કરાચાર્યસ્ય કૃતમ શિવકેશાદિપાદાન્તવર્ણનસ્તોત્રં સંપૂર્ણમ ||